Cartoon van KIK, overgenomen van Joop.nl --- Hier ---
´Goedgelovig´; ´t is een woord dat
je vandaag de dag niet meer zo vaak hoort, net zoals het woord
´solidariteit´ vrijwel geheel uit het dagelijkse vocabulaire is
verdwenen. Heeft misschien best nog behoorlijk wat met elkaar te
maken ook..?
Maar goed, dat is niet de (taal-)vraag
die ik met dit korte stukje wil opwerpen...
Maar wat nu als er sprake is van hele
volkstammen – waaronder een aanzienlijk deel van het
stemgerechtigde stemmersbestand – die om diverse redenen
klakkeloos de leugens, het bedrog en de manipulaties van
kwaadwillende lieden voor zoete koek slikken?
Voor een deel is er inderdaad sprake
van ´goedgelovigheid´; mensen zijn eenvoudig te dom om de
taal-malversaties te doorzien, of dermate eenvoudig te misleiden of
onder druk te zetten dat er ook nog niet geheel van een (nieuw) woord
waar ik naar zoek...
Maar zoveel verschrikkelijk domme
mensen dat ze wat betreft intelligentie incapabel zijn om de leugens
en het bedrog door te prikken zijn er nu ook weer niet...dus met 37
zetels aan stemmers op Wilders/de PVV, en dan ook nog fikse aantallen
die andere (extremistisch) rechtse volksmenners die achter
dwaallichten als die van FvD e.v.a. Aanlopen, moet er dus een
aanzienlijk cohort bestaan dat er min of meer voor kiest om de
leugens, het bedrog en de andere malversaties ´te geloven´...
Waar hebben we het dan over?
´Kwaadgelovigheid´ misschien?
Ik hou me aanbevolen voor meer
spitsvondige taalvondsten..!
Dus: Reageren? Graag!
E.e.a. mede naar aanleiding van
onderstaande Column Economie van de Groene Amsterdammer ´Vreemd
vertrouwd´ van Dirk Bezemer.
AART DEKKER
*
https://www.groene.nl/artikel/vreemd-vertrouwd
Vreemd vertrouwd
Dirk Bezemer
29 november 2023 – verschenen in nr.
48
Het was gemakkelijk om verrast te zijn door de monsterzege van de
PVV. Ook ik had het niet zien aankomen. Eigenlijk is vooral de
verrassing verrassend. De ruk naar rechts is immers zowel vreemd als
vertrouwd.
Vreemd, want de PVV heeft geen oplossing voor de woningnood, het
zorginfarct en klimaatkosten die kiezers als reden noemden om op
Wilders te stemmen. De tragiek is dat progressieve partijen die deze
problemen al vroeg zagen, die analyse nu moeten delen met populisten
die wél de problemen benoemden, maar de oorzaken vervingen door
‘immigratie’, ‘islam’, ‘Europa’ of andere stokpaardjes.
Dat deze evident onjuiste analyse toch aanslaat, wekt verbazing.
Ook de verbazing is verbazend. We weten intussen toch dat het zo
werkt. Burgers die zich in het nauw gedreven voelen, stemmen voor het
simpele verhaal dat het tij belooft te keren. Heel vreemd, zeker,
maar ook vertrouwd, want al minstens twee decennia goed
gedocumenteerd.
Yale-professor Amy Chua (werd in 2011 beroemd met Tijgermoeders)
beschreef het nauwkeurig in World on Fire (2003). Chua zag
groepen in ‘opkomende’ economieën die werden benadeeld door
globalisering. Ze verhalen die stress op etnische minderheden en
vertalen de pijn van globalisering in steun voor antidemocratisch en
nationalistisch beleid.
Ik deed er in 2013 met Richard Jong A Pin een statistische studie
naar, met data over globalisering, democratisering en etnisch geweld.
En inderdaad: de cijfers geven Chua gelijk. Zo werkt het blijkbaar,
en er kan politieke munt uit geslagen worden. Wilders ziet de stress
in een fors deel van de maatschappij, noemt een simpele oorzaak –
asieltsunami, nepparlement – en belooft die stress te verlichten.
En wordt geloofd.
De-industrialisatie door vrijhandel is ook stress. MIT-professor
David Autor en collega’s bestudeerden het stemgedrag van Amerikanen
in 2016. Kiezers in gebieden die meer banen verloren door
importconcurrentie, stemden vaker op Trump. Trumps beloften waren
ongeloofwaardig. Hij ondermijnde zelfs de zorgverzekering van deze
kwetsbaren. Ze bleven hem steunen. Wie onder grote stress leeft,
grijpt de makkelijke beloftes aan die andere partijen niet geven.
Wilders noemt een simpele oorzaak en wordt geloofd
Of neem de stress van een financiële crisis. Juist dan, zou je
zeggen, zal de bevoordeling van kapitaal plaatsmaken voor een stem op
progressieve partijen. Het tegendeel gebeurt. Moritz Schularick,
hoogleraar in Kiel, analyseerde in 2015 met coauteurs stemgedrag
tijdens achthonderd algemene verkiezingen in twintig landen over een
periode van 140 jaar. Extreem-rechtse partijen vergrootten gemiddeld
hun kiezersaandeel met dertig procent na een financiële crisis.
Rationeel is het niet, begrijpelijk alleen vanuit de stress waaraan
deze kiezers blootstaan. Dan worden de makkelijkste beloften het
meest geloofd.
De twee jongste voorbeelden waren vorige week Wilders en eerder
deze maand Milei. De met een kettingzaag zwaaiende Argentijn wordt
ook wel ‘el loco’ (de gek) genoemd. Hij is nu president.
Milei is misschien gek, zijn kiezers niet. Dat zijn gewoon mensen.
Wie 140 procent inflatie doorstaan heeft, wil gewoon dat het stopt.
Zo gek is dat niet.
Nederland is geen Argentinië. Maar wie wel werkt en toch niet
rond kan komen, of geen woning kan betalen, die wil gewoon dat het
stopt. Te lang hebben gematigder partijen die realiteit eerst
ontkend, en toen getreuzeld om er iets aan te doen. Hoe gematigd is
dat eigenlijk?
Ook economen kunnen de hand in eigen boezem steken. Alle goede
economie is politieke economie. Het gaat niet alleen om de optimale
prijs van CO2 of de begrotingsruimte, om kosten en baten, maar: wiens
kosten en wiens baten? Wie die vraag niet beantwoordt, wordt in het
kieshokje afgestraft. Die loopt de kans dat (bijvoorbeeld)
klimaatbeleid dat vele malen meer oplevert dan het kost, toch om zeep
geholpen wordt. Heel vreemd, volgens de kosten-batencalculatie. Heel
vertrouwd, in de politieke economie.
Het is een paradox die we maar beter goed kunnen snappen. Hoe
groter de neoliberale stress, des te dringender een progressieve
oplossing, en des te minder de kiezer die oplossing wil. En des te
groter de kans dat voor simplistisch rechts gekozen wordt – niet
hoewel het simplistisch is maar omdat het simplistisch is. Als
politicus kun je die stress ontkennen of laten voortbestaan. Dan weet
je wat de verkiezingsuitslag wordt, alleen niet wanneer. Het werd 22
november 2023. Waarom waren we ook alweer verbaasd?
Reageren? bezemer@groene.nl
In Den Haag
We moeten de schade en symbolische kracht van een kabinet met de PVV niet onderschatten
Tamar de Waal
Speelde%20vaak%20met%20nichtje,maar%20zij%20isnu%20dood.jpg)
