beeld Femke van Heerikhuizen
'FEM' tekent niet alleen voor de Groene,
maar schuift ook aan bij uw activiteiten
Column Maartje Wortel
De zuigende kracht
Maartje Wortel beeld Femke van Heerikhuizen
18 juni 2025 – verschenen in nr. 25 De Originele Column en nog veel meer op groene.nl --- Hier ---
Vanwege een korte maar hartstochtelijke verliefdheid op een jongen die het leven mediterend doorbracht en zichzelf toch wel verlicht kon noemen – hij zei dingen als: ‘Er is duisternis, maar als je verlicht bent heb je, zoals een kleine lantaarn in het donker, zicht op de duisternis, krijgt de duisternis diepte.’
Vanwege de willekeurig in mij opgeslagen uitspraak: ‘Het moment heeft geen voor en geen na.’ Wat me weer deed denken aan Jan Wolkers die zei: ‘De eeuwigheid is dat moment waarvan je zegt dat zal ik nooit vergeten.’
Vanwege mijn vrienden die volgens eigen zeggen krankzinnig worden van mijn nervositeit en mij dientengevolge voor mijn verjaardag een zandloper gaven die er exact vijftien minuten over doet om het zand van de ene naar de andere kant te laten lopen. (Kijk hoe het zand zich verplaatst en probeer denkend niet na te denken. En als je toch denkt, vereenzelvig je niet met dat denken.)
Vanwege dat alles dus, zit ik weleens op een kussen, midden in de woonkamer, te staren naar die zandloper en onderga ik hoe de tijd stroomt.
Ik probeer me hartgrondig niet te vereenzelvigen met mijn gedachten aan boodschappen, op een of andere manier denk ik vaak aan ketchup, de ketchup komt op en verdwijnt, probeer me te herinneren of er iemand jarig is en hoe het komt dat ik dingen vergeet die ertoe doen en zaken onthoud die onbelangrijk zijn en dan of er onderscheid is en of ik in staat ben dat onderscheid te maken. Zenmeester Dogen heeft zoiets gezegd als: ‘Jezelf bestuderen is jezelf vergeten, als je jezelf bestudeert kom je erachter dat er geen vast ik is om vast te pakken.’
Nu kwam mijn kleine vriend A. op bezoek. Eerst wilde hij graag wat eten. Daarna wilde hij graag vermaakt worden. Hij kwam al snel tot de conclusie dat het aanbod voor vermaak aan mijn adres toch wat tegenviel. Met zijn handjes in zijn zij keek hij de kamer rond en zag twee zandlopers staan die zijn interesse trokken. De ene zandloper telt zoals ik al schreef vijftien minuten aan zand en de andere slechts drie minuten. De jongen wilde graag onderzoeken hoe vaak je de kleine zandloper om kon draaien terwijl de grote zandloper liep. De bedoeling was dat ik notities maakte. Steeds als ik mijn pen van het papier haalde riep hij: ‘Blijven schrijven!’ Of, zoals zenmeester Dogen zei: ‘De leegte geeft ons eindeloos veel taal.’
Het was duidelijk dat de kleine jongen de tijd zo efficiënt mogelijk door wilde komen. Aandachtig bekeek hij hoe het zand van de ene kant naar de andere kant viel. Hij wilde weten of het zand ooit verdween. Het eigenlijke antwoord, denkend aan de vergankelijkheid, is natuurlijk: ja. Om het niet onnodig ingewikkeld te maken zei ik: ‘Nee, dit zand verplaatst alleen van plek.’ Ik wees naar de zandloper om wat ik zei kracht bij te zetten. De jongen wilde op zijn beurt onderzoeken of wat ik zei waar was.
Naast de zandloper werd een stopwatch geplaatst die zowel de valtijd van de heen als van de terugweg moest timen. Dat duurde dus maar liefst zes minuten en de verveling sloeg toe. Mijn kleine vriend A. riep tijdens die eeuwigdurende minuten: Jij bent een kast. Jij bent een boek. Jij bent een koe. Jij bent een lamp. Hij bleef maar roepen. Alsof hij een ware zenmeester was die wilde laten zien: jij bent tienduizend dingen. Ik probeerde me niet beledigd te voelen en onderging het, tot het laatste zand in een meedogenloze draaikolk naar beneden werd gezogen. Het zand lijkt een tijdlang amper te bewegen en dan is het ineens razendsnel op. Er waren nog geen vijftien minuten verstreken of de kleine jongen en ik hadden onderzocht hoe tijd in de tijd stroomt, en hij en ik.
‘Opgelost’, riep de kleine jongen. En daar had hij gelijk in.
Lees ook:
Column
Ook die eend in dat bad, hoe onbeduidend en kinderachtig het misschien ook lijkt, is politiek
Maartje Wortel 4 juni 2025
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten