.jpg)
*
SHARTIE AART DEKKER VREDESONDERHANDELINGEN UKR-RUS J/N?
Als ik Oekraïner zou zijn, zou ik het wel weten (denk ik)...
N.A.V: Stalin organiseerde de hongersnood in Oekraïne en wist het lange tijd verborgen te houden
HISTORIE (VOLKSKRANT ACHTERGRONDVERHAAL)
'Het debat' over hoe de oorlog in Oekraïne wordt steeds heftiger, en - zoals in alle hete hangijzers - steeds meer gepolariseerd. Er wordt nauwelijks meer echt gedebatteerd en gediscussieerd, iedereen zit allang in zijn eigen loopgraaf - volgens mij precies wat Putin met deze oorlog wilde bereiken - en gepraat wordt er niet meer...
Laat ik voorop stellen dat ik een vredelievende persoon ben, en walg van elke oorlog...
Maar soms heb je geen keus, en moet er gevochten worden...en uiteindelijk zijn het de mensen die de oorlog uitvechten, die bepalen wat er moet/gaat gebeuren. Andere landen kunnen helpen vrede te bereiken, als de betrokken partijen zelf vinden dat de tijd rijp is voor het einde van hun oorlog.
Natuurlijk hebben de criticasters van de oorlog die nu woedt in Oekraïne - en steeds meer toch ook in Rusland - gelijk als ze zeggen dat als het Westen Oekraïne niet op allerlei manieren, maar vooral met wapens en geld, zou steunen de oorlog snel beslist zou zijn in Russisch voordeel... Tenminste, de grootschalige oorlog zoals we die nu zien...want ik ben ervan overtuigd dat het ook dan oorlog blijft, zij het op een andere manier...
In de vele uren die ik met Maarten van Gent - het Orakel van Porkuni - over die kwestie heb gediscussieerd - vertelde ik hem over een gedachtenexperiment dat ik vorig jaar toen de sfeer er tijdelijk een was van 'Oekraïne zet een groot tegenoffensief in, en gaat (al dan niet even) winnen' aan hem voorlegde.
Stel Oekraïne 'wint' - slaagt erin de Russen tot buiten de oorspronkelijke grenzen terug te dringen, is de oorlog dan afgelopen?
Volgens mij niet, als Putin (of eventuele opvolger) er nog steeds zit en niet heel anders gaat denken; dan kan Rusland zijn wonden likken, hergroeperen, aan sterken, en...gewoon opnieuw beginnen. En ik denk dat in dit hypothetische geval dat ook zou gebeuren, omdat Putin deze oorlog namelijk voert omdat hij hem nodig heeft vanwege interne Russische politieke motieven; om zijn eigen volk onder de knoet te houden...
Dan de Oekraïners. Het is natuurlijk onmogelijk om je in de Oekraïners in te leven; zolang je niet zelf aan het front vecht, of in gebieden die regelmatig door de Russen bestookt worden, zolang je zelf geen Oekraïner bent, weet je niet hoe het is, en hoe je zelf zou reageren en denken in deze situatie.
Ik ken wel mensen die al ruim voor de invasie in de loopgraven lagen en vochten - misschien nog steeds wel - in het Oosten. En daar had ik sporadisch contact mee, maar het bleek bijna onmogelijk daar via Appjes over te communiceren. Nogmaals, als je niet zelf...
Maar ik ben er - al 'advocaat voor de duivel' spelend in een ander een gedachtenexperiment - in al van ruim voor de grote invasie van overtuigd dat de gemiddelde Oekraïner niet meer terug hun hok in zal gaan, in de zin van: terug onder de vleugels van het grote Rusland, geleid door een dictator. Daarvoor is de geschiedenis van Oekraïne in relatie tot Rusland te heftig beladen voor, Oekraïne is te vaak speelbal van de geschiedenis geweest, en het Oekraïense volk heeft al veel te vaak miljoenen Oekraïners op afschuwelijke wijze vermoord zien worden - niet alleen, maar wel veel te vaak - door de Russische Beer.
Ook een derde gedachtenexperiment deed ik al voor de invasie: stel dat Putin er wel in slaagt heel Oekraïne in te nemen, en de Oekraïense regering uit te moorden, dan wel verjagen. Heeft Putin dan gewonnen? Ik denk het niet, en dan niet alleen niet in de zin van alle schade en verlies van (kwaliteit van) levens...ik denk namelijk dat er dan een dun bevolkt Oekraïne over zal blijven - heel veel meer nog dan nu al het geval is - Oekraïners zullen dan vluchten, maar (een flink deel van) de achterblijvers zullen dan ondergronds gaan en Rusland zal nog heel lang, misschien wel altijd, meer mankracht en middelen dan ze daadwerkelijk ter beschikking hebben in moeten zetten om de guerrilla-oorlog die er dan ontstaat het hoofd te bieden...
Maar goed, lees hieronder het verhaal van de Volkskrant over één van de vele historische redenen voor het gevecht dat de Oekraïners bereid zijn te vechten.
Maar nogmaals, je weet pas echt wat je zou doen, als je het echt beleefd. Dus ik denk nu dat ik in hun situatie mezelf zou verzetten om mijn onafhankelijkheid te behouden, maar of ik echt zo moedig zou zijn...ik weet het niet...
AART DEKKER
*
Stalin organiseerde de hongersnood in Oekraïne en wist het lange tijd verborgen te houden
In 1932 en 1933 stierven miljoenen Oekraïners van de honger. Volgens historicus Anne Applebaum was de rol van de Sovjet-Unie daarbij veel actiever dan vaak gedacht.
Bert
Lanting 9 maart 2018 Originele artikel op vk.nl --- Hier ---
'Een tuin in volle bloei' noemde de linkse Franse politicus
Édouard Herriot Oekraïne, nadat hij in 1933 een bezoek aan het
gebied had gebracht. De Sovjetrepubliek werd op dat moment geteisterd
door een vreselijke hongersnood. Legers uitgemergelde mensen zwierven
rond, wanhopig op zoek naar voedsel. Langs de wegen lagen her en der
lijken - de mensen waren te zwak om ze te begraven - maar Herriot
kreeg alleen weldoorvoede partijleden te zien. In de partijkrant
Pravda werd Herriot aangehaald als bewijs dat alle berichten over een
hongersnood 'leugens van de bourgeoispers' waren.
De
hongersnood die in 1932 en 1933 aan naar schatting 3,9 miljoen mensen
in Oekraïne het leven kostte, vormt het onderwerp van het nieuwste
boek van de Amerikaanse historicus Anne Applebaum: Rode Hongersnood -
Stalins oorlog tegen Oekraïne. Eerder schreef ze al een veelgeprezen
geschiedenis van de Goelag, het systeem van strafkampen in de
Sovjet-Unie waar miljoenen mensen om het leven kwamen onder het
bewind van Jozef Stalin. Maar anders dan de gruwelen van de Goelag
zijn de verschrikkingen van de door het Sovjetbewind veroorzaakte
hongersnood in Oekraïne veel minder bekend in het Westen.
'De Sovjetautoriteiten hebben er alles aan gedaan om de omvang van
de Holodomor, zoals de Oekraïners het noemen, te verbergen en
daarmee hadden ze lange tijd succes', zegt Applebaum tijdens een
bezoek aan Nederland. 'Al een paar jaar na de hongersnood gaf Stalin
opdracht de resultaten van de volkstelling geheim te houden, omdat
daaruit bleek dat er miljoenen Oekraïners moesten zijn omgekomen. In
Oekraïne durfde men er niet over te praten, uit vrees naar het kamp
te worden gestuurd. Toen Chroesjtsjov in 1956 zijn geheime rede hield
waarin hij de misdaden van Stalin onthulde, zei hij geen woord over
de Holodomor, hoewel hij er heel goed van op de hoogte was.'
Dertig
jaar geleden concludeerde de Britse historicus Robert Conquest in
zijn boek The Harvest of Sorrow al dat de hongersnood grotendeels te
wijten was aan de gedwongen collectivisatie van de landbouw onder
Stalin. De boeren moesten hun boerderijen opgeven en zich aansluiten
bij collectieve boerderijen, met chaos op het platteland als gevolg.
Maar op grond van dagboeken, interne partijdocumenten en ander
materiaal dat na de ineenstorting van de Sovjet-Unie is vrijgekomen,
trekt Applebaum een hardere conclusie. Volgens haar ging het om een
opzettelijke hongersnood, een politieke campagne om het Oekraïense
nationalisme de nek om te draaien.
Applebaum: 'Lange tijd werd
de hongersnood verklaard als het gevolg van de rampzalig verlopen
collectivisatie. Dat speelde ongetwijfeld een belangrijke rol, maar
het was ook een gerichte campagne om af te rekenen met het Oekraïense
nationalisme. Ook in andere delen van de Sovjet-Unie veroorzaakte de
gedwongen collectivisatie voedseltekorten, maar tegen Oekraïne
werden speciale maatregelen genomen die de situatie veel erger
maakten. Stalin zag de Oekraïense boeren als dragers van het
Oekraïense nationalisme.'
Non-fictie
Anne Applebaum
Rode hongersnood - Stalins oorlog
tegen Oekraïne
Uit het Engels vertaald door Bep Fontijn en Willem
van Paassen.
Ambo Anthos;
412 pagina's; euro 29,99.
Ook in andere delen van de Sovjet-Unie veroorzaakte de gedwongen collectivisatie voedseltekorten, maar tegen Oekraïne werden speciale maatregelen genomen die de situatie veel erger maakten
Anne Applebaum
Om de collectivisatie te propageren onder de boerenbevolking
zwermden overal activisten - de 'vijfentwintigduizenders' werden ze
genoemd - uit over het platteland. De collectivisatie werd
gepresenteerd als iets vrijwilligs, maar al snel ging de campagne met
enorm veel geweld gepaard. De Sovjetautoriteiten merkten dat de
collectivisatie op groot verzet stuitte. Boeren slachtten massaal hun
vee, om te voorkomen dat het in handen kwam van de kolchozen. Soms
braken er complete opstanden uit in dorpen.
Dat was voor de
autoriteiten aanleiding om hard op te treden, vooral tegen de
koelakken, de rijke boeren. In de praktijk viel iedereen die tegen de
collectivisatie was daaronder. Wie het stempel koelak kreeg, raakte
alles kwijt en belandde vaak in een strafkamp van de Goelag. De
bittere ironie was dat sommigen daardoor aan de hongerdood
ontsnapten.
Applebaum: 'Vooral in Oekraïne was het verzet
groot. Tien jaar eerder hadden veel Oekraïners nog tegen het Rode
Leger gevochten. Veel mensen hadden nog wapens in huis. In sommige
dorpen werden activisten die door Moskou waren gestuurd om de
collectivisatie te propageren gelyncht. Dat wekte bij Stalin de vrees
dat er sprake was van een nieuwe Oekraïense opstand, ook al ging het
meestal om spontane uitbarstingen, niet om georganiseerd gewapend
verzet.'
Veel boeren beschouwden de collectivisatie als een terugkeer naar
de lijfeigenschap die in 1861 was afgeschaft. Toen waren zij het
eigendom van grootgrondbezitters, nu werden zij horig aan de staat.
'Dat was het in zekere zin ook', zegt Applebaum. 'De boeren verloren
hun grond, hun vee, alles. Ze kregen hun salaris in voedsel
uitgekeerd, zodat ze niet weg konden uit de kolchozen. De hele
operatie werd dan ook een fiasco. Niemand voelde zich
verantwoordelijk of gemotiveerd, met als gevolg dat de graanoogst
instortte. Maar de Sovjetautoriteiten beschouwden dat als bewuste
sabotage en zagen het als aanleiding om nog strengere maatregelen af
te kondigen.'
In maart 1930 leek het er even op dat Stalin de
kritiek op de campagne ter harte nam. In een artikel onder de kop
'Duizelig van het succes' zong het partijblad Pravda de lof van de
enorme successen van de collectivisatie, maar erkende tegelijkertijd
dat sommige activisten te hard van stapel waren gelopen. Het effect
was anders dan de partijleiding had verwacht: er brak een massale
boerenopstand uit. Boeren overvielen graansilo's en opslagplaatsen,
ze haalden hun vee weg uit de kolchozen, staken staatsboerderijen in
brand en rekenden af met de rode activisten. Voor de partij was dat
het signaal een terreurcampagne te lanceren om de opstand neer te
slaan. 'Anders verliezen we Oekraïne', waarschuwde Stalin in een
brief aan Lazar Kaganovitsj, de leider van de
collectivisatiecampagne.
Anne Applebaum
Oost-Europa is het terrein waar Anne Applebaum (1964) zich het meest thuis voelt. Als journalist versloeg ze in 1989 de ineenstorting van het ene na het andere communistische bewind in Oost-Europa. Voor haar geschiedenis van de Goelag kreeg ze in 2004 de Pulitzer-prijs. Ze is getrouwd met Radislaw Sikorski, oud-minister van Buitenlandse Zaken van Polen. Als columnist van The Washington Post houdt ze er pittige meningen op na, vooral als het om het volgens haar door en door corrupte bewind van president Poetin gaat. Applebaum is ervan overtuigd dat Poetin Donald Trump tijdens de verkiezingen heeft gesteund als onderdeel van een campagne om verdeeldheid te zaaien in het Westen.
Er zijn geen documenten die bewijzen dat Stalin bevel heeft
gegeven tot het organiseren van een hongersnood in Oekraïne, erkent
Applebaum. Maar er zijn volgens haar wel veel aanwijzingen. De
partijtop negeerde waarschuwingen van Oekraïense
partijfunctionarissen dat er hongersnood dreigde uit te breken.
Stalin weigerde de graanexport stop te zetten en kondigde in de
herfst van 1932 ondanks alle waarschuwingen toch een reeks nog
strengere maatregelen af. 'Dat duidt erop dat het opzet was. Dorpen
die de opgelegde graanquota niet hadden gehaald, werden op de zwarte
lijst geplaatst. Als straf mochten zij geen petroleum, zout en
lucifers meer kopen. Ook als je dan nog wat voedsel had, kon je het
niet meer koken.'
Soms werden hele districten met wegblokkades
afgesloten om te voorkomen dat dergelijke producten binnengesmokkeld
zouden worden. Al het voedsel werd in beslag genomen. Collectieve
boerderijen die slecht presteerden, werden gedwongen leningen
vervroegd af te betalen. De boeren moesten ook het zaaigoed inleveren
dat ze nodig hadden om volgend jaar te kunnen oogsten. Om te
voorkomen dat ze stiekem wat graan zouden achterhouden, doorzochten
speciale brigades hun boerderijen. Wie betrapt werd, wachtte de
Goelag, sommigen werden ter plaatse geëxecuteerd.
Vaak liep
het uit op regelrechte plunderingen. Hongerende boerengezinnen
moesten toezien hoe activisten de laatste restjes eten in beslag
namen, zelfs uit pannen die op het vuur stonden. Het werd haast
verdacht als je nog in leven was. 'Hoe is het mogelijk dat er in dit
gezin nog niemand is overleden?', wilde een brigade in de provincie
Tsjerkasy van de vader weten.
Mensen werden gemarteld om hen te dwingen te zeggen waar ze
etenswaren verborgen hielden. Als er niets te halen viel, persten de
rode activisten hun geld af. Een vrouw herinnert zich hoe ze haar
moeders vingers tussen de deur hielden en die vervolgens
dichtgooiden. Toen ze flauwviel, gooiden ze water over haar heen en
begonnen ze haar opnieuw te martelen.
Applebaum: 'Sommige
activisten hadden zelf honger, maar er zaten ook mensen tussen die
echt een diepe ideologische haat koesterden tegen de boeren. Zij
moesten worden geëlimineerd omdat ze de vooruitgang in de weg
stonden. Ook de latere Sovjetdissident Lev Kopelev, die destijds zelf
meedeed aan de doorzoekingen, was ervan overtuigd dat de boeren het
arbeidersparadijs in de weg stonden.'
Steden werden overspoeld
door hongerende mensen die het platteland ontvluchtten. Om te
voorkomen dat zij ook in andere delen van de Sovjet-Unie het
droombeeld van de Sovjetcommunisten zouden ontsieren, werd heel
Oekraïne afgegrendeld van de rest van het land.
De Brit
Gareth Jones was de enige westerse journalist die getuige was van de
hongersnood, toen hij in het voorjaar van 1933 een reis door Oekraïne
maakte. Overal kwam hij hongerende mensen tegen die hem vertelden
over de graanvorderingen en de repressie. Terug in het Westen deed
hij verslag van zijn ervaringen.
Sommige activisten hadden zelf honger, maar er zaten ook mensen tussen die echt een diepe ideologische haat koesterden tegen de boeren
Anne Applebaum
Onder druk van het Kremlin en misschien ook wel uit professionele
jaloezie schreef de beroemde New York Times-correspondent Walter
Duranty een stuk waarin hij Jones belachelijk maakte en van
overdrijving beschuldigde. 'RUSSEN LIJDEN HONGER MAAR VERHONGEREN
NIET', luidde de kop. Daarmee was de discussie voorbij: Duranty was
veel beroemder dan Jones.
Ook een Italiaanse diplomaat
berichtte over de hongersnood, maar zijn verslagen maakten volgens
Applebaum weinig indruk in het Westen. 'Het was de tijd dat Hitler in
opkomst was. Er speelde ook mee dat sommige politici dachten dat ze
Stalin misschien nog eens nodig zouden hebben.' Uiteindelijk wiste de
Tweede Wereldoorlog, met zijn vernietigingskampen en tientallen
miljoenen slachtoffers, de herinnering aan de Holodomor uit.
Nog
steeds is de Rode Hongersnood een taboe-onderwerp in Rusland. 'Er
wordt nooit over gesproken in de Russische media of op school. Veel
Russen beschouwen het als een verzinsel', zegt Applebaum. Maar onder
de Oekraïners, die tijdens het Sovjetbewind altijd over die
tragische periode hadden moeten zwijgen, was de Holodomor brandstof
voor de onafhankelijkheidsbeweging die eind jaren tachtig opkwam. Zo
resulteerde de terreurcampagne waarmee Stalin wilde voorkomen dat de
Sovjet-Unie Oekraïne zou verliezen, uiteindelijk in het omgekeerde.
'Het Kremlin heeft altijd het gevoel gehad dat een onafhankelijk
Oekraïne een bedreiging voor de Sovjet-Unie zou vormen. Dat klopte,
want toen Oekraïne zich in 1991 weigerde aan te sluiten bij een
nieuw unieverdrag, betekende dat het einde van de Sovjet-Unie.'
Die
angst voor een democratisch, succesvol Oekraïne was volgens
Applebaum ook het motief voor de beslissing van president Poetin de
Krim te annexeren en de pro-Russische separatisten te steunen die in
het voorjaar van 2014 een opstand begonnen tegen Kiev. 'Poetin heeft
een corrupt regime gevestigd in Rusland. Hij was doodsbenauwd dat de
opstand tegen (de pro-Russische) president Janoekovitsj zou overslaan
naar Rusland en zijn regime aan het wankelen zou brengen.'
Er wordt nooit over gesproken in de Russische media of op school. Veel Russen beschouwen het als een verzinsel
Anne Applebaum
.jpg)
.jpg)
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten