WEG UIT DEN HAAG / SHARTIE AART DEKKER N.A.V: Groene Recensie ´Schepper ´- ´Pipe Dream´, een documentaire over Theo Jansen en zijn Wind-/Strandbeesten
Als je 32 jaar in een stad - Den Haag - hebt gewoond, dan zijn er daar veel dingen die je bijblijven. Als dingen die echt uniek zijn, zich dan ook nog eens op een paar honderd meter van het huis waar je 20 jaar woonde ontwikkelen, en uiteindelijk wereldwijd bekendheid verwerven, dan heeft zoiets je aandacht en die blijft, ook verhuis je er vandaan.
Theo Jansen, de kunstenaar, uitvinder en technoloog die de Windbeesten / Strandbeesten die de zichzelf op de wind voortbewegen bedacht en uitwerkte, had zijn atelier op de hoge geluidswal die mijn woonwijk Ypenburg een beetje af moest schermen van verkeersoverlast van de A13 en A4.
Ik ging de af en toe weleens kijken wat er allemaal gebeurde hoog boven Ypenburg, helaas was Jansen nooit aan het werk als ik er - soms met gasten - een kijkje kwam nemen. Maar dat de man iets unieks deed, en dat het concept zich steeds verder ontwikkelde kon je nauwelijks ontgaan; natuurlijk werd er lokaal regelmatig aandacht aan gegeven in de vier (4!) huis-aan-huis-bladen die we in de bus kregen, op lokale en regionale TV en Radio, en uiteindelijk ook in de landelijke media.
En dit jaar zag ik dus bovenstaande documentaire.
De moeite waard!
Ben benieuwd naar hoe het verder gaat...
Volgens mij is het atelier er trouwens nog steeds, dus als het je wat lijkt...
(AD)
De volledige documentaire ´Pipedream´ is via de NPO-site --- Hier --- te zien.
Op YouTube is een veelheid aan korte clips tot en met langere documentaires uit binnen- en buitenland te vinden, bijvoorbeeld --- Hier ---
Hieronder ook nog de Televisie-recensie van de Groene Amsterdammer:
Kunst & Cultuur Televisie: Pipe Dream
Schepper
29 januari 2025 – verschenen in nr. 05 Originele artikel --- Hier ---
Theo Jansen bij een van zijn strandbeesten © AVROTROS
Een passant vraagt aan Theo Jansen, bij zee werkend aan een van zijn strandbeesten, of wat hij maakt ook ‘any functionality’ heeft. ‘Nee, het is kunst.’ Weg is de man. Grijnzend zegt de Hollandse Leonardo: ‘Als ze vragen wat ik maak, zeg ik meestal “kunst”. Dan houdt het meteen op. Hebben ze medelijden.’ Het is natuurlijk ook geen doen uit te leggen dat het gaat om iets veel groters. Om een totaal nieuwe stap in de evolutie. Want Theo is Schepper. Die (helaas?) zijn creaturen nog steeds moet repareren, bewaken en beschermen. Hij heeft ook niet de illusie dat ze in de komende jaren zelfvoorzienend en_ storm-proof_ zullen zijn. Misschien dat het over twee decennia zover is. Zelf maakt hij dat waarschijnlijk niet meer mee: zijn as zal in hun biotoop uitgestrooid worden. Maar hopelijk nemen jongere scheppers zijn werk over, de evolutie voorthelpend.
Serieus of grap? Ergens daartussenin lijkt me. Toen hij in 1990 met de beesten begon dacht hij een soort God te zijn. Hij probeerde ‘nieuwe levensvormen’ te maken die op stranden moesten overleven. Maar steeds meer kwam het besef dat hij eerder hun slaaf en bediende is, eeuwig bijstellend, schroevend, knutselend. Dan had hij (zeg ik) natuurlijk kunnen stoppen, daarmee ons berovend van zijn vrolijke, mooie, blij makende beesten, die, meer dan welk ander artefact dat ik ken, wel degelijk de indruk wekken niet alleen buizen, touwen, plastic zeilen te zijn, maar autonome, skeletgelijkende maar levende wezens. Futuristisch en prehistorisch. Vaak groot, en tegelijk van grote elegantie. Om bij te grijnzen maar ook licht ontroerd te raken. En dan ken ik ze alleen maar van foto’s, documentaires, YouTube-filmpjes. Wat moet het adembenemend zijn ze te zien bewegen, lopen in hun schitterende biotoop, tussen zee in altijd wisselende kleuren, dito luchten, duinen, helmgras en strand.
In sommige shots zie je ook het sterke effect op passanten, wandelaars, strandgasten. In andere zie je die mirakeldieren juist in een haast lege omgeving (logisch, in drukte valt slecht te manoeuvreren) waarbij opvalt dat de enkele passant zelfs niet stilhoudt. Zouden ze daar boven Scheveningen al gewend zijn aan deze nazaten van de_ Animaris derba_ of Animaris circodentis waar we de door Jansen gemaakte grafstenen van zien? Gesneuveld door storm waarschijnlijk.
Man op leeftijd, met uitzicht op zee, alleen en ingelukkig. Die ons, zegt hij, een sprookje vertelt, een droom met wortels in de werkelijkheid. Die Nikolov, de Bulgaarse regisseur, verdenkt van een teveel aan bewondering voor zijn persoonlijkheid._ ‘The legend’_ moet gewoon naar de wc. In Nikolov ziet hij ook zijn eigen naïveteit. Die nodig is om ergens in te geloven. Zoals iedereen, de mensheid, irrationeel optimisme nodig heeft, ‘anders overleven we niet’. Veel opnames lijken me een paar jaar oud. Hopelijk blijft dat optimisme overeind. Actualiteit lijkt niet zijn ding. Evolutie kent geen waan van de dag.
Verder lezen
Kunst & Cultuur
De strandlopers van Theo Jansen planten zich inmiddels zelf voort
Arjan Reinders 22 april 2020
Nikolay Nikolov, Zachery Alfred, Pipe Dream: De strandbeesten van Theo Jansen, AVROTROS Close Up, dinsdag 4 februari, NPO 2, 22.40 uur
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten