Column voor iBasketball.nl: Respect

'Respect' is een term die, in mijn ogen tegenwoordig wat te vaak, dus te pas en te onpas, gebruikt wordt. Het is iets wat je beter kunt verdienen, dan opeisen. Iets wat zich moeilijk laat afdwingen, al hebben met name stoere mensen, zoals nogal wat politici (zeker rechtse, maar zij niet alleen), de neiging om te denken dat 'een harde hand wonderen kan doen (voor het respect in de samenleving)', om dan vervolgens door de mand te vallen als blijkt dat de strenge normen die zij anderen op wensen te leggen, voor henzelf toch heel anders blijken te liggen.
Met als gevolg dat ze alle respect wat ze daarvoor nog genoten, als sneeuw voor de zon wegsmelt...

Ik heb er lang over nagedacht of ik me nu (weer eens) op dit gladde ijs moet begeven, ook omdat steeds meer mensen zeggen “...ik wil me er niet meer me vermoeien...” of “...ik wil me er niet meer door laten frustreren...het is toch zinloos; het helpt toch niet!” Die instelling erop na houden is, rationeel gezien, eigenlijk het enige wat je als individu kunt doen, want in je eentje verander je er inderdaad weinig aan. Hoogstwaarschijnlijk zal ook deze column dat lot beschoren zijn, maar goed, ik heb nu eenmaal de neiging de (basketball-)wereld een beetje, hoe klein dan ook, te willen verbeteren, ook door middel van deze stukjes en door (heel af en toe) het woord te nemen op bijvoorbeeld ALV's binnen de NBB...

In de Kwart-finale van de Play-Offs bekroop de neiging me ook al mijn tanden er toch maar weer eens in te zetten, en wel tijdens (en na afloop) van de wedstrijd Landstede Zwolle vs. Aris Leeuwarden. Naar mijn mening (als geheel neutrale toeschouwer) een leuke, zeer sportieve wedstrijd, waarin alle spelers (en coaches) zich zeer beschaafd gedroegen, maar die ontsierd werd door een stortvloed aan onnodig gefloten T's en U's. Ik wil de discussie hier niet overdoen, ik heb me er bewust een flink aantal dagen geheel buiten gehouden, maar mensen die hem nog niet gelezen hebben, kunnen e.e.a. hier nalezen. Ik was dus niet de enige met aanvechtingen, zullen we zeggen.

Gisteren, bij wedstrijd-3 in de serie Eiffel Towers Den Bosch vs. Aris Leeuwarden, was het weer (eens) zover. Wat mij betreft dan, want diverse mensen die ik hoorde of sprak stelden 'dat het ook tussen deze twee wedstrijden iedere keer hetzelfde was'. Ik was er niet bij, kan er dus niet over meepraten.

Maar wat zich afspeelde tijdens deze voor beide clubs erg cruciale Game-3 tergde veel, zo niet alles. Cruciaal, want voor de onbetwiste Nummer-1 (Eiffel) van dit seizoen dreigde uitschakeling (en dus een deceptie, zowel sportief, maar ook in financiële zin!), terwijl voor Leeuwarden (al een jaar zonder (hoofd-)sponsorinkomsten, en dus wellicht een 'shaky' toekomst), een nieuw hoogtepunt, binnen handbereik lijkt. En daarmee wellicht navenant stijgende aantrekkelijkheid voor potentiële sponsoren, en dus grotere kansen op voortbestaan als Topsport-organisatie.

De Maaspoort zat goed vol met fans die hun ploeg echt aan wilden vuren; een paar duizend Bosschenaren, maar ook een flink contingent Friezen, meer dan ik er ooit bij een uitwedstrijd heb gezien. Een prachtige entourage voor een mooie pot Play-Off-basketball dus.

Maar dat was dus buiten de waard gerekend, in de persoon van de drie scheidsrechters van dienst... Nu wil ik niet zover gaan, dat de refs de uitslag van de wedstrijd waar het gaat om winnen/verliezen hebben beïnvloed, al kon ik enig begrip opbrengen voor de Friese fans (waar ik tussen zat) waar, naar mate de wedstrijd vorderde, toch wat geluiden opkwamen in de zin van “thuisfluiters!”, “omgekocht”, etc. Daarvoor speelde Den Bosch te goed, en schoten de Leeuwarders van meet af aan te slecht. In deze termen was het optreden van de drie arbiters ook niet te duiden, daar geloof ik weinig van. Wel leek het me duidelijk dat het drietal voor de wedstrijd had afgesproken 'de wedstrijd kort te houden, je weet immers maar nooit...', iets waarvan je al bij voorbaat weet dat ze het geen 40 minuten consequent vol kunnen houden, al was het maar omdat er dan aan het eind van de wedstrijd te weinig spelers over zijn. En dat is dan nog maar een manier van hoe een wedstrijd dan uit de hand kan lopen...
Maar, het doet me pijn het weer te moeten schrijven, ik kan alleen maar concluderen dat het slecht was, BAR SLECHT! Dat is erg, want die kleine drieduizend man publiek kregen weinig waar voor hun dure geld; ze kregen niet alleen geen spannende wedstrijd, daar konden de refs maar beperkt op aangekeken worden, en hun bijdrage aan het grote verschil is moeilijk hard te maken of te kwantificeren, scheidsrechters lopen bovendien niet op het veld om een wedstrijd 'spannend te houden'.
Maar het talrijke publiek kreeg ook maar een halve wedstrijd te zien, vanaf zo'n beetje de 25e minuut was 'het niet meer om aan te zien', ik (nog steeds als neutrale toeschouwer) had echt de neiging om weg te lopen, om me maar niet meer te hoeven ergeren aan de lawine aan verkeerde calls, overtrokken of onnodige calls, en de veelheid aan no-calls die dan ook nog vaak een aanslag vormden op de frustratie-tolerantie van alle betrokkenen, vanwege het ontbreken van enige lijn op het gebied van consequent fluiten.

Uit de keer op keer weer heftig oplaaiende discussies over dit onderwerp, blijkt (m.i.) dat we dus echt een probleem hebben! Mensen die de eerder genoemde discussie n.a.v. de wedstrijd Zwolle-Aris hebben gelezen, zullen zich wellicht herinneren dat in die discussie nogal wat bij de scheidsrechterij betrokkenen flink werd bijgedragen. Ik stond werkelijk paf toen ook nog eens een van de reageerders een in die wedstrijd actieve ref bleek te zijn (onder de naam 'anoniem'; reageer dan niet!)
Ik citeer: “Ik denk te voelen dat jullie denken dat wij scheidsrechters het leuk vinden om een T te moeten geven. Nou, ik in ieder geval niet. Ik hou er helemaal niet van. Maar soms heb ik gewoon geen keus. Als ik belachelijk word gemaakt of respectloos wordt behandeld en iemand gaat over mijn grens heen dan moet ik hem wel geven. En absoluut niet om in de belangstelling te komen of even te laten zien wie er bepaalt. En als een collega in de wedstrijd ergens een T voor geeft en aan de andere kant gebeurt hetzelfde voor mijn neus, dan moet ik wel consequent zijn en hem dus ook geven, snap je? Anders krijg je scheve gezichten. Soms kunnen we gewoon niet anders. Als we al dat gedrag niet afstraffen kan het ook de spuigaten uit gaan lopen.”

Hieruit maak ik op dat van tweeën een:
1) Deze ref is blijkbaar erg onzeker, want (zoals ik al schreef) de betreffende wedstrijd was juist erg sportief een respectvol (ik weet, dat is mijn kijk erop, maar ik geloof er helemaal niets van dat er in die wedstrijd spelers waren die dachten “kom, laat ik die ref eens te kakken zetten”, door zo iets te stellen maak je jezelf echt te belangrijk; de spelers kwamen om te spelen en dat deden ze met hart en ziel (die hadden echt geen tijd voor dat soort onzin).
2) Deze ref is een fantastische psycholoog, of denkt dat te zijn, maar ik durf de stelling wel aan dat er in die hele hal maar weinig mensen waren, die zijn/haar mening wat betreft die attitude van de betreffende speler(s) deelden. En ik prefereer dan toch maar het principe van 'the wisdom of the crowd' boven het psychologische inzicht van die ene (of die paar) refs...

Ook vandaag waren er, zeker in het laatste deel van de wedstrijd, weer een behoorlijk aantal beslissingen die, wat mij betreft ongetwijfeld, wortelen in deze instelling of denkwijze van scheidsrechters. Op een moment dat de wedstrijd al geen wedstrijd meer is vanwege de stand, de coaches hun bank leegmaken en de starters en andere belangrijke spelers zo veel mogelijk sparen, nog een barrage aan zware beslissingen nemen, waaronder ook weer diverse T's, is gewoon erg onverstandig; niemand is erbij gebaat, het respect voor de scheidsrechters, waar het dus blijkbaar om gaat, nog wel het minst...

Even terzijde: het moet mij ook van het hart, dat ik ook de reactie van een groot deel van het Bossche thuispubliek niet erg begrijp en waardeer. Natuurlijk snap ik dat de opluchting, of zelfs vreugde groot was. Maar ik denk dat het Bossche publiek redelijk basketball-inzicht heeft. Als je dan het ene moment sterk reageert op de missers van de refs jegens je eigen team, moet je niet het volgende moment, als de jeugdige tegenstanders een serie zwakke calls en zwaar overtrokken 'disciplinerende' T's over zich heen krijgen, dit gaan vieren alsof de zoveelste titel voor Den Bosch nakend is; 'wat u niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet', zou een passender gedragslijn zijn... Bovendien: ook de Bossche fans werd een potentieel aantrekkelijke tweede helft door de neus geboord. Of geldt dan ineens: 'als je maar wint, het maakt niet uit hoe?'

Het is me nog nooit overkomen, maar ik heb me in de uren na de wedstrijd serieus afgevraagd of ik, a.s. Donderdag, Game-4 maar niet beter aan me voorbij kan laten gaan...'t is dan we weer een 'elemination-game', wellicht zelfs een unieke voor het Nederlandse Basketball, en zeker voor het Friese(!), maar het is toch weer een slordige 4 uur autorijden, met als risico dat er weer een paar koekenbakkende (en/of zelfkickende) refs me weer het plezier in een leuke pot basketball gaan ontnemen..! Ik betrap mezelf er steeds vaker op dat ik bij de eerste blik op de refs, bij het herkennen van een deel van hen, denk “oh, nee he!”, of juist “gelukkig, vandaag kan het weleens wat worden”. En het is ook al wel een aantal malen voorgekomen dat ik dacht “misschien kan ik maar beter gelijk naar huis gaan, 't zal wel weer niks worden vandaag”. Eigenlijk zou het heel rationeel zijn, om thuis te proberen uit te vogelen wie er ingepland staan bij potentieel te bekijken wedstrijden, en dan pas te beslissen wel/niet af te reizen; maar ja, waar ben je dan mee bezig?!

Ik ben dan altijd ook nog zo dat ik denk “als ik zo denk, dan zijn er wellicht meer mensen die vanwege dit soort overwegingen (dreigen) af te haken. En dat is het punt: ik ben (meestal) gewoon een neutrale basketball-liefhebber. Ik kom voor een leuke wedstrijd, niet om mijn club te zien winnen. En als ik zo begin te denken, dan is het heel wel mogelijk dat er alle reden voor is ons met zijn allen zorgen te maken; afhakend publiek is wel het laatste wat we in deze moeilijke tijden kunnen gebruiken!

De scheidsrechters (en aanpalende percelen) kunnen dan wel stellen dat 'het echt niet aan hen ligt', maar 'aan de spelers, coaches, en het publiek', maar zo zit de wereld niet in elkaar.
Uitleggen helpt hier echt niet bij, maakt het waarschijnlijk zelfs alleen maar erger.

Ik weet hoe moeilijk fluiten is. Ik heb respect voor mensen die er veel tijd en energie in steken om deze ondankbare rol te spelen. Je moet ook vooral niet gaan fluiten om jezelf populair te maken; refs doen het eigenlijk alleen maar 'goed' als ze weinig opvallen, terwijl de wedstrijd goed verloopt. En zelfs een foutloze ref (als die al zou kunnen bestaan) moet toch een ietwat dikke huid hebben; er is altijd kans op een heetgebakerde fan die je voor rotte vis uitmaakt (of zelfs meer dan een), en er zullen ook altijd spelers en coaches zijn die bepaalde beslissingen niet kunnen, of willen, delen.

Maar het is met 'Respect' net als met 'Vertrouwen'; het komt te voet, en het gaat te paard. Met andere woorden: een gerespecteerd scheidsrechter worden, kost veel tijd, bloed, zweet en tranen. Maar eventueel eerder gewonnen respect kwijtraken, dat kan heel snel gaan.
En respect krijgen voor de gedane inspanningen en moeite, is niet ongelimiteerd.
We mogen op Eredivisie-niveau echt wel wat meer verwachten dan dat:
1) Een redelijke kwaliteit bijvoorbeeld.
2) Respect van de refs jegens spelers, coaches, want respect dient wederzijds te zijn. En, eerlijk gezegd, zie ik ook regelmatig respectloos gedrag van sommige scheidsrechters jegens spelers/coaches.
3) Last, but not Least, respect van de refs jegens het publiek; het publiek betaalt fors voor een kaartje, besteedt er ook (steeds weer) een middag of avond aan (zo niet meer als het gaat om verre uitwedstrijden), en als het kijkgenot dan danig wordt verstierd door een of meer mensen in zwart/oranje, dan wordt een vervelende vicieuze cirkel in beweging gezet. We pretenderen bezig te zijn met professionele (top-)sport; die heeft slechts recht van bestaan bij kwaliteit, en optimale inzet en attitude van alle betrokkenen, zeker ook van de drie (of twee) mensen die zijn aangesteld e.e.a. in goede banen te leiden!

Ten slotte, voor alle zekerheid, al vind ik het vanzelfsprekend: slechts wie de schoen past... Er zijn echt ook goede refs, en (iets) minder goede die door hun uitstraling en houding een en ander vergeven wordt.

Maar je laat ook geen 16 jarige beginneling, met wat talent, 30 minuten per wedstrijd spelen in de Eredivisie. Natuurlijk moet iedereen een keer voor de leeuwen worden gegooid voor de laatste fase van opleiding en het opdoen van ervaring op het hoogste niveau, maar er zijn grenzen...
Daarom herhaal ik mijn voorstel: laten we nu eens terug gaan naar twee refs per wedstrijd.
Ik kom hier nog op terug.

Misschien tot donderdag,
in ieder geval:

Veel plezier bij Game-4 toegewenst (en dan heb ik het tegen publiek, teams EN refs..!




AART DEKKER