SHARTIE AART DEKKER / SOLIDARITEIT...ECHT? / N.A.V. GROENE REDACTIONEEL: De ‘wij-samenleving’ als verbindend verkiezingsthema

Cartoon van 'Milo' voor 'de Groene'

Meer Cartoons van de Groene Amsterdammer   ---  Hier  --

Maar meer over de artiest en meer Cartoons/Beeld van 'Milo'   ---  Hier  ---

 *

SHARTIE AART DEKKER - SOLIDARITEIT...ECHT?

GROENE REDACTIONEEL: De ‘wij-samenleving’ als verbindend verkiezingsthema  

Ik hoorde het woord zowaar een paar uur geleden op de radio...dat was best wel even geleden...

De Groene Amsterdammer had dit redactionele commentaar al een paar weken geleden.

Je zou haast gaan denken dat de kentering van het politieke sentiment na bij is...

Zou mooi zijn!

Maar één zwaluw maakt nog geen zomer (en twee ook niet), dus ik kijk de kat nog even uit de boom...

(AD)

In het nieuws

De ‘wij-samenleving’ als verbindend verkiezingsthema

Casper Thomas beeld Milo

2 augustus 2023 – verschenen in nr. 31 Originele column op Groene.nl   ---  Hier  ---

Het boegbeeld is er al. Er komen nog een gezamenlijke kieslijst en een gezamenlijk verkiezingsprogramma. De linkse samenwerking tussen GroenLinks en PvdA krijgt onder druk van naderende verkiezingen steeds scherper gestalte. In weerwil van wat de twee partijen wilden, ging het daarbij de laatste tijd vooral over de poppetjes. En dan bovenal wie er op de bok mocht. Zonder duwen gaat dat niet. Coen van de Ven laat zien dat er in ieder geval twee teleurstellingen geslikt zijn, door Jesse Klaver bij GroenLinks en door Marjolein Moorman bij de PvdA. Zij moesten hun ambitie intomen ten gunste van Frans Timmermans die enkel gekroond wilde worden tot lijsttrekker en die positie niet via een ledenraadpleging wilde verwerven.

Nu het poppenspel gedaan is, lijkt het inderdaad tijd voor de vurig gekoesterde inhoud. Van de keuze hangt veel af. Met een brede wisseling van de wacht in Den Haag, vermoeidheid met de vvd van Rutte en honger bij de kiezer om af te rekenen met de gevestigde politiek opent zich in Nederland een ideologische ruimte zoals die in een decennium niet heeft bestaan. Hoe die ruimte ingevuld gaat worden bepaalt allereerst de inzet van de komende verkiezingen. En daarna wellicht een nieuw tijdperk.

Wat dat betreft deed Klaver een openingsschot, bij de aankondiging dat hij lid was geworden van de PvdA. In een opiniebijdrage in de Volkskrant schreef hij dat het tijd is om te ‘breken met het ieder-voor-zich-tijdperk’ en te kiezen voor ‘“samen” in de maatschappij én in de politiek zelf’. Wat hem betreft is de Nederlander te veel zelf verantwoordelijk gemaakt voor het eigen welzijn.

Inderdaad loopt het nogal spaak tussen burgers en de maatschappelijke steunpilaren. Zo scheef zelfs dat het gezicht van de publieke dienstverlening – denk aan ambtenaren, zorgpersoneel, agenten, leraren – onder de blauwe plekken zit. Agressie tegen publieke dienstverleners is angstwekkend normaal geworden in Nederland.

Een samenleving met compassie en empathie vergt een overheid die dezelfde deugden oefent

Een verklaring voor de vijandige bejegening van mensen en instanties die juist als taak hebben hulp te bieden is niet zomaar te geven. Bovendien moet je ervoor oppassen dat wijzen op oorzaken en omstandigheden geen vergoelijking van fout gedrag wordt. Maar wat agressie-expert Caroline Koetsenruijter aankaart, is cruciaal. Agressie is een strategie die, helaas, loont en vaak heel bewust wordt ingezet, zegt ze. Het frequente geweld tegen de publieke sector kan een signaal zijn dat de publieke ondersteuning te karig is en met te veel obstakels wordt omgeven. Agressie wordt dan een manier om bij het systeem af te dwingen dat je krijgt waar je behoefte aan hebt.

Nu zou stemmen op partijen die staan voor betere in plaats van uitgeklede publieke voorzieningen een betere manier zijn om uiting te geven aan het ongenoegen. Maar het probleem is dat de mogelijkheden daartoe de afgelopen tijd beperkt waren. Partijen die in campagnetijd riepen dat publieke voorzieningen belangrijk zijn, deden na verkiezingen zonder al te veel schroom mee aan de verschraling daarvan. Zo werden voorwaardelijkheid en achterdocht steeds meer de uitgangsprincipes van de verzorgingsstaat. Het resultaat is een samenleving vol korte lontjes en met weinig geduld voor elkaars noden en verlangens.

Het tegenovergestelde, een samenleving met compassie en empathie, vergt een overheid die diezelfde deugden oefent. Dat signaal wordt nu over de breedte van het politieke spectrum opgepikt: van de GroenLinks-PvdA-combinatie tot de bbb die ‘noaberschap’ wil terugbrengen.

Afkeer van polarisatie, meer gemeenschapszin en betere publieke voorzieningen hebben goede kansen de grote verkiezingsthema’s van aankomend najaar te worden. Daartegenover staat de stroming die ‘minder migranten’ heeft gekozen als voornaamste onderscheidend thema. Dat is een helder onderscheid.