Overgenomen cartoon van Lise Benson voor de Sun Journal
*
SHARTIE AART DEKKER - POLITIEK VOOR DE TOEKOMST
EEN 'LEIDER' KAN/DOET HET NATUURLIJK NIET ALLEEN
N.A.V. GROENE Column Casper Thomas Buitenland 'De slag om de toekomst'
(AD)
*
Column Buitenland De slag om de toekomst
23 augustus 2023 – verschenen in nr.
34 Originele artikel op Groene.nl --- Hier ---
Het is niet iedere Amerikaanse president gegeven om naamgever van een economische doctrine te zijn. De huidige is in ieder geval hard op weg. ‘Bidenomics’ is weliswaar gemunt door het Witte Huis zelf, maar een economische transformatie van de Verenigde Staten is daadwerkelijk voelbaar. Een jaar geleden kondigde president Joe Biden ruim vierhonderd miljard dollar aan publieke investeringen aan, alles gericht op ‘schone’ technologie en verduurzaming. Het is de meest oppeppende financiële injectie die Amerika in decennia heeft meegemaakt.
De inzet is een breuk met het verleden: niet langer een systeem dat draait op fossiele brandstoffen en waarin cruciale technologie van ver moet komen. Het is glashelder waarom een grootmacht daarop inzet: de oude verbrandingseconomie is een doodlopend spoor. Mondialisering en opgeknipte productieketens zijn onbetrouwbaar in een instabiele wereld. De Verenigde Staten hebben het door. Misschien laat, maar ze geven als eerste gevolg aan de imperatieven van een nieuwe tijd.
Daarmee is de wereld plotseling weer te bezien als een economische wedloop tussen verschillende modellen, bedacht op de tekentafels van geopolitieke machtscentra. Ook Rusland heeft gekozen voor een economie die wordt gevoed met overheidsuitgaven. Het leger is de voornaamste bestemming van de Kremlin-roebels. Dit militair keynesianisme stelt het land vooralsnog in staat om de gevolgen van economische sancties te doorstaan. De onderliggende boodschap is grimmig: Rusland heeft oorlog nodig om economisch te overleven. Natuurlijk is ook in de VS de defensie-industrie een economische steunbeer. Het cruciale verschil is dat deze onderdeel is van een veel diverser economisch bouwwerk.
Bidenomics is het beste wat een overheid nu te bieden heeft
Het model van Beijing, ondertussen, heeft zijn houdbaarheid overschreden. De afgelopen jaren was geleend geld in vastgoed pompen de voornaamste wijze waarop de Chinese economie overeind bleef. Ook hier ontbreekt een cruciale medespeler bij overheidsuitgaven. China mist een sterke private sector die investeert. De optelsom is een stilvallende economie die inmiddels wordt vergeleken met die van Japan, die na het knappen van een vastgoedzeepbel in de jaren negentig vast bleef zitten in armetierige groei.
Dan Europa. De kleine recessie waar Nederland formeel in verkeert tekent de gehele eurozone: er is werk, er wordt geconsumeerd en de ergste nood wordt gelenigd met sociaal beleid. Alleen wordt alles steeds net een tikje schraler. Bij gebrek aan groei wordt werk minder vergoed, wordt de koopkracht minder en worden de uitkeringen soberder. Omdat er geen acute crisis is, kan het lang zo doorgaan. Wat ontbreekt is het vermogen om een nieuwe economie op te tuigen, waarbij nieuwe productie en nieuwe banen gericht op vergroening een golf van algehele welvaart doen aanzwellen. Hier zit het voornaamste verschil tussen Europa en de VS: de eerste ziet verduurzaming vooral als menselijke opdracht, de tweede als groei- en verdienmodel.
De landkaart van de VS is inmiddels bespikkeld met nieuwe fabrieken en onderzoeksfaciliteiten voor batterijen, halfgeleiders en andere benodigdheden voor een 21ste-eeuwse economie. Opvallend: een groot deel daarvan is opgezet door buitenlandse bedrijven, afkomstig vooral uit Zuid-Korea en Europa. Ze werden gelokt door een gunstig investeringsklimaat en de eis dat wie wil leveren aan de VS ook daar moet produceren. Dat Europese bedrijven hun expansie zoeken aan de andere kant van de oceaan is een duidelijk signaal dat de slag om de toekomst momenteel niet hier te winnen valt.
Dit alles, overigens, is een van de voornaamste redenen waarom Biden door wil gaan. De economische doctrine met zijn naam erop is in wording. Nog vier jaar van hetzelfde en het is de nieuwe realiteit. Niet voor niets gaan bijna alle investeringen naar gebieden waar de Republikeinse kiezers in de meerderheid zijn. Of dat zijn herverkiezing ten goede komt valt te bezien. Maar Bidenomics is het beste wat een overheid op dit moment te bieden heeft.
MEER uit deze editie van de Groene Amsterdammer:
Vroedkundigen van het nieuwe (10): Mariana Mazzucato
De infantilisering van de staat
Alles wat tegenwoordig uitgevent wordt als verdienste van de vrije markt – hightech, medicijnen, vaccins, e-auto’s – is in wezen te danken aan publieke investeringen, zo laat econoom Mariana Mazzucato zien. De staat kan meer dan marktgelovigen denken.
– verschenen in nr. 34
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten