3 jaar Rutte: van triple A naar triple dip

Het is, tenminste dat vind ik, toch altijd leuker om je standpunten en meningen door anderen verwoord te kunnen presenteren dan ze zelf te vertellen/op te schrijven. Dat geldt, zowel w.b.t. slogan als w.b.t. verdere inhoud, zeker ook voor het volgende hoofdcommentaar uit 'de Groene Amsterdammer':

27-02-2013

Ziek gemaakt Economie Nederland behoort tot de zieke mannen van Europa. De cijferstroom van afgelopen week bevestigt het. De economie krimpt twee keer zo veel als het gemiddelde van de eurozone. Het aantal faillissementen stijgt en de werkloosheid is terug op het niveau van de jaren tachtig. Het leger baanlozen zwelt elke maand met 19.000 mensen aan.

Koen Haegens


Onder premier Rutte is de Nederlandse economie in razend tempo afgegleden van triple A naar triple dip. Dat is een opmerkelijke prestatie. Bij het uitbreken van de crisis stond Nederland er relatief goed voor. Jawel, achteraf bezien sluimerde er een vastgoedbubbel en was de financiële sector te groot. Maar de productiviteit was hoog en het bedrijfsleven concurrerend. Anders dan landen als Griekenland of Portugal voerde Nederland veel meer uit dan het importeerde. Zelfs in de crisis blijft die export toenemen.
Het probleem zit elders. Burgers houden de hand op de knip, bedrijven investeren niet meer en de overheid zet het mes in haar uitgaven. Alleen dat eerste is niet helemaal te vermijden. Veel huishoudens moeten 'ontschulden' - een deel van hun te hoge hypotheek aflossen dus. Maar de rest is het gevolg van een rampzalige bezuinigingspolitiek.
Dát dit beleid fout is, wordt zo onderhand een open deur. Economen uit alle politieke windrichtingen roepen het. Des te interessanter is de vraag waaróm het kabinet in zijn koers volhardt. Verhelderend in dat opzicht is een recent interview met Onno Ruding in de Volkskrant. De oud-minister van Financiën geeft een bondige samenvatting van de kulargumenten vóór verdere bezuinigingen.
Het eerste is wat econoom Krugman de 'confidence fairy' noemt. Als de regering niet snijdt in de uitgaven, verliezen 'de financiële markten' hun vertrouwen in Nederland. In de praktijk wijst niets op een dergelijk 'vertrouwenseffect'. Als het er al is, werkt het eerder omgekeerd. Juist de uitblijvende groei, gevolg van het krimpbeleid, vreet aan het solide imago van de Nederlandse economie. Ook het tweede argument, 'de inflatie gaat hoe dan ook stijgen', mist elke empirische onderbouwing. De Grote Geldontwaarding begint iets weg te krijgen van het telkens weer gesignaleerde Monster van Loch Ness. Waar is 'ie dan?
Het derde argument van Ruding is historisch. 'Ik stond als minister van Financiën in de jaren tachtig voor vergelijkbare keuzen.' De Austerians willen maar niet erkennen dat deze crisis anders is. In de jaren tachtig wist Nederland zich, door meer concurrerend te worden, uit de recessie exporteren. Anno 2013 ís Nederland concurrerend, getuige de exportcijfers. Verdere loonmatiging en versobering van sociale voorzieningen zorgen alleen maar voor minder binnenlandse vraag.
Waarom dan toch doorgaan op deze heilloze weg? Is het gewoon domheid, zoals veel economen en journalisten in hun bijdragen suggereren? Gaat het om gelovigen met ideologische oogkleppen op? Of hebben we van doen met bikkelharde politici, die een paar honderdduizend extra werklozen voor lief nemen om hun liberale hervormingsagenda te verwezenlijken?
Waarschijnlijk is het een mix. De Nederlandse economie wordt geleid door weinig originele ambtenaren en politici die zijn grootgebracht met dezelfde ideologische recepten: loonmatiging, minder overheid en flexibilisering. Over hoe succesvol die medicijnencocktail was in de jaren tachtig kun je nog twisten. Anno 2013 zijn de uitwerkingen desastreus.
Dat simpele feit niet willen erkennen, is een combinatie van intellectuele luiheid en ideologische vooringenomenheid. Zo bezien kan het nog wel even duren voordat de bestuurlijke kudde van richting verandert. Tot die tijd blijft Nederland de zieke man van Europa. Of beter: de ziek gemaakte man.


Het originele artikel (en meer) op: http://www.groene.nl/commentaar/2013-02-27/ziek-gemaakt