Reageren op: Opinie van Rosanne Hertzberger in NRC

Ik erger me nogal eens aan deze jongedame met haar column in NRC. Vreemd, omdat ik me i.h.a. aardig kan vinden in het gemiddelde redactionele stuk in die krant. Wellicht is het haar jeugdige onbezonnenheid, misschien ook houdt zij er een heeeeel ander mens- en wereldbeeld op na. Vandaar dat ik haar columns, mits tijd etc, eens wat nadrukkelijker ga bekijken, en evt. becommentarieeren, wellicht dat ik dan binnekort de reden van mijn wrevel boven water heb, en met reden kan besluiten haar opinie als niet relevant kan afdoen (wat de tijd van het lezen en bedenken, dan wel de energie van de ergernis zou besparen), of zal ik haar stukjes met andere ogen kunnen gaan lezen... Mijn commentaar en conclusies staan (vet) in haar (cursieve) tekst.

Experts hebben er te veel verstand van

BIJ NADER INZIEN
Rosanne Hertzberger | 22 december 2012 | pagina 2 - 3
Vroeger was ik weleens bang dat de melodieën op zouden raken – dat op een gegeven moment alle combinaties van noten al een keer gebruikt zouden zijn en er nooit meer een nieuw muziekstuk geschreven zou kunnen worden.
Ik was ook weleens bang dat de opinies opraken. Dat over een aantal jaar elke column is geschreven en niemand ooit nog iets nieuws vindt. En dat het dan stil wordt in Nederland.
Het zijn kinderangsten. Het wordt helemaal niet stiller in Nederland, integendeel. Er lijkt alleen maar meer opinie bij te komen, meer berichten op fora, meer tweets, blogs, columns en stukken. Persoonlijk ben ik verheugd over deze ontwikkeling. Ik ben dol op de clashes tussen wereldbeelden van mensen die in hetzelfde land naar dezelfde televisie kijken, maar niet iedereen deelt mijn enthousiasme.

Denkfout: de mensen kijken niet meer allemaal naar dezelfde televisie, ze leven zelfs niet meer allemaal in hetzelfde landje....

Sommige mensen maken zich zorgen dat de feiten verloren gaan in de zee van opinie. Ze vinden dat de experts vaker aan het woord moeten zijn, en dat de leek dan even zijn mond moet houden. Daar kwam ook dit jaar het commentaar op mijn columns geregeld op neer. „Als Rosanne eens wat meer zou lezen. Als ze zich eens wat meer zou verdiepen in de materie.”

Ach kijk; ik ben niet de enige met irritatie tijdens het lezen...

Nu is het een slimme truc om de persoon met wie je van mening verschilt een gebrek aan kennis te verwijten, maar er zit ook een kern van waarheid in. Wat weet ik nou eigenlijk? Ik lees een beetje en luister naar het NOS Radio 1 Journaal. Elke week typ ik weer een stukje over zaken waar ik maar een beetje verstand van heb: asielzoekersbeleid, abortus, de monetaire unie, inkomstenbelasting, armoede, de verkiezingen in de Verenigde Staten. Ik ben een exponent van die vermaledijde meningendemocratie. Telkens vind ik gewoon maar wat.
Nu gaat het een beroepskletser als ik voor de wind in zo’n meningendemocratie, maar ook als ik me alleen aan de ontvangende kant van opinie zou begeven, zou ik het een slecht idee vinden om het debat over te laten aan experts. Er zitten namelijk grote nadelen aan het oordeel van experts. Ze vinden hun eigen vakgebied bijvoorbeeld altijd erg belangrijk. Kunstkenners zullen allemaal tegen rigoureuze bezuinigingen op het kunstbudget zijn. Natuurexperts vinden dat er meer geld naar natuur moet. Experts bij Unicef vinden dat er meer geld naar ontwikkelingshulp moet. ‘Hef mijn vakgebied op, wij zijn niet meer nodig’, is een zeldzame opinie onder experts, hoewel dat in sommige gevallen best een verdedigbaar besluit kan zijn.

Ach kijk; relativeringsvermogen! ...er is hoop...

Een ander voorbeeld is Coen Teulings, de cijfertjesman van het Centraal Planbureau, die ook deze week weer buitengewoon politieke en subjectieve conclusies verbond aan zijn nieuwste macro-economische vooruitzichten. Met al zijn kennis, kunde en ervaring pretendeert hij te weten wat het beste is voor Nederland: dat het kabinet niet extra moet bezuinigen. Iedereen die tot een andere conclusie komt, zou eens moeten lezen wat Teulings allemaal heeft gelezen – zo komt zo’n opmerking over.

Interessant; ook ik ergerde me nogal eens aan Teulings...aan de andere kant, de man zit niet voor niets op zijn baan; hij is ervoor om gegevens te verstrekken die de besluitvorming ondersteunen...
Ik had moeite met zijn insinuerende presentatie van de doorrekeningen van de diverse Verkiezingsprogramma's waarbij hij, enerzijds de SP ten onrechte (als je de kleinere lettertjes van de doorrekeningen bekeek) in slecht daglicht plaatste, terwijl hij aan de andere kant toestond dat de PVV onvolledige gegevens aanleverde en hen toch 'volledig' mee liet draaien in het doorlichtingscircus... M.a.w: ik vond dat hij manipulatief bezig was..!

Ik geloof hier niet in. Begrotingspolitiek is – net als strafrecht en asielzoekersbeleid en ontwikkelingshulp en al die andere twistpunten – méér dan cijfers, meer dan kennis alleen. Het zijn ook buitengewoon politieke onderwerpen waarin je wereldbeeld, je rechtvaardigheidsgevoel en je overtuigingen een rol spelen. Belezen leken mogen, nee moeten zich mengen in dat debat. Teulings zou juist wat terughoudender moeten zijn. Met zijn autoriteit kan het zomaar overkomen alsof één politieke partij het bij het rechte eind heeft, en de rest gewoon nog iets harder moet studeren op de cijfers om tot dezelfde verstandige beleidskeuzes te komen.

Hier lijkt het wellicht alsof columniste en ik het eens zijn...en deels is dat misschien zo. Maar eigenlijk pleit zij misschien zelfs voor het achterwege laten van CPB-berekeningen, als dat zo is kunnen we het CPB net zo goed afschaffen, of als anonieme adviesclub van de regering laten werken. Maar het idee is nu juist dat wij, met de politiek, meer inzicht krijgen dan zonder CPB het geval zou kunnen zijn. Dat is een nobel en productief uitgangspunt. Ligt het probleem er niet veel meer in dat Teulings, die ook nog eens als actief PvdA'er te boek staat, zichzelf als politicus naast de politici opstelde? Ik lees verder...

Nederlanders zouden zich niet moeten laten afschrikken door dit soort experts. Er zijn talloze debatten waar je je met een beetje algemene kennis en een paar uurtjes bijlezen met gemak in kunt mengen. Ik hoop dat steeds meer Nederlanders hardop lastige vragen durven stellen. De onzin, de drogargumenten en de extremisten filtert onze bullshitdetector er wel uit.

Ach kijk, hier doemt het probleem op uit de mist; mevrouw heeft het (bijna) net zo hoog in de bol als de door haar bekritiseerde Teulings, ze is zo intelligent, een paar uurtjes lezen en ze weet het net zo goed als politici EN CPB... Zo intelligent ben ik helaas niet...

Ik hoop helemaal niet dat de opiniestroom wordt getemperd, integendeel – ik hoop dat we uitbarsten in een kakofonie van argumenten en stellingen en tweets en dat iedereen zich vol enthousiasme mengt in het debat.
Ik hoop dat het nooit stiller wordt in Nederland.

Mijn conclusie n.a.v. deze column: Er is wel heel veel opinie (misschien WEL TEVEEL!) maar ja: hoe stop je overtollige opinie in een democratische samenleving?) in Nederland, en 'de mensen kijken helemaal niet allemaal dezelfde TV, lezen al helemaal niet dezelfde kranten en bladen, en krijgen dus ook niet allemaal dezelfde informatie. Sterker nog: er is zoveel aanbod dat niemand meer alles tot zich kan nemen, hoe intelligent men ook is, zelfs columniste kan dat niet, ongeacht haar hoge intelligentie en onuitputtelijke energie... Ze is wel erg overtuigd van eigen capaciteiten, inzicht en onderscheidingsvermogen...wellicht is dat het wat mij zo irriteert aan haar stukjes... Maar ik zal haar nog een (aantal) kans(-en) geven... Wordt vervolgd!