Ssssst, niet over het minimumloon praten
Waarom wordt er in de Tweede Kamer niet over de hoogte van het minimumloon gesproken? Een dappere econoom van het Centraal Planbureau (CPB) stelde die vraag een maand geleden aan de Tweede Kamer. De econoom, Daniel van Vuuren, wilde een steen in de vijver gooien, zegt hij nu.
Niemand op het Binnenhof hoorde de plons.
De vraag sloeg dood omdat geen politicus graag praat over het minimumloon. Behalve natuurlijk politici die het willen verhogen, zoals de SP. Maar het minimumloon verlagen grenst aan politieke zelfmoord. Je hoort de verwijten al. „Geld afpakken van arme mensen, kun je wel? Wat verdien jij eigenlijk, dikke, graaiende politicus?”
De econoom stelde een terechte vraag. Want het kabinet gáát in de praktijk het minimumloon verlagen. Dat doen Rutte en consorten weliswaar op een ingewikkelde manier en voor een specifieke groep mensen. Maar uiteindelijk zullen misschien wel tienduizenden mensen betaald worden onder het minimumloon.
Dat staat in de Wet Werken Naar Vermogen, de „grote hervorming van dit kabinet”. Maandag buigt de Tweede Kamer zich in een twaalf uur durende sessie minutieus over de wet, die de huidige bijstand vervangt.
Als de Kamer akkoord gaat, mogen bedrijven werknemers betalen naar productiviteit. Dat wil zeggen: wie vijf dozen per uur inpakt in plaats van de vereiste tien, krijgt de helft van het minimumloon uitbetaald, zo is het plan. De gemeente vult het loon aan tot het minimum. Ook dat mag een aantal jaar minder zijn – om werknemers te stimuleren productiever te worden.
Nu wordt het ingewikkeld. Want niet iedereen komt hiervoor in aanmerking. De gemeenten moeten eerst via allerlei toetsen bepalen óf mensen te weinig productief zijn voor het minimumloon, en vervolgens hoe productief ze dan wél zijn. Het bepalen van die ‘loonwaarde’ wordt een heisa. Bedrijven hebben belang bij een lage ‘loonwaarde’ (drie dozen), want dan hoeven ze minder te betalen. Gemeenten hebben belang bij een hoge loonwaarde (zeven dozen) want dan hoeven zíj minder te betalen.
Wil de wet succesvol zijn, dan moet die loonwaarde super-precies zijn. Gechargeerd gezegd: bij een te hoge loonwaarde komt niemand aan een baan. Bij een te lage verspilt de overheid geld.
U snapt het al, hier wordt bureaucratie opgetuigd. Een horde loonwaarde-inspecteurs moet straks op de werkvloer dozen gaan tellen. Of iets dergelijks.
Zou het niet eenvoudiger zijn gewoon het minimumloon te verlagen? Dat ongeveer vroeg de econoom van het CPB tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer.
Minima hoeven daar niet armer van te worden, als ze minder belasting mogen betalen. Het bruto minimumloon (1.446,60 euro) kan omlaag, terwijl het nettoloon gelijk blijft. Je zou het nettoloon zelfs hoger kunnen maken dan het brutoloon, via belastingsubsidies.
Nederland kent een hoog minimumloon vergeleken met andere Europese landen. Werkgevers huren in de regel geen mensen in die veel minder productief zijn dan het minimumloon. Daarover kun je stampvoeten wat je wil, dat het oneerlijk is en dat het werkgevers ontbreekt aan moraal, maar zo werkt de wereld nou eenmaal. Een hoog minimumloon veroordeelt weinig productieve mensen tot werkloosheid. Vervolgens moet de overheid die probleemgroep met trucs aan (kunstmatige of gesubsidieerde) banen helpen.
Dat probleem wordt prangend, nu steeds meer mensen onder het minimumloon werken. Denk aan zelfstandigen zonder personeel of aan Oost-Europese vrachtwagenchauffeurs die hier voor een paar euro per uur rondrijden. Daar zou je best een politieke discussie over kunnen voeren. Is het minimumloon houdbaar?
Staatssecretaris Paul de Krom (Sociale Zaken, VVD) zei in een van zijn vele interviews over de wet: „Als je nu niet zelfstandig het minimumloon kan verdienen, kom je niet aan de bak en zit je op de bank. Dan werk je toch liever voor iets minder dan het minimumloon!” Als dat zo is, waarom doet De Krom dan zo ingewikkeld? Als je vindt dat het minimumloon te hoog is, verlaag het dan gewoon.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten