ORANJE BASKETBALL / PREVIEW / EUROBASKET 2015 / AANRADER / NRC: Steven Verseput met een Uitgebreid Artikel 'Hoe een overleden ploeg zich oprichtte'

Zoals bekend is het mijn mening - inmiddels wel een feit denk ik - dat de landelijke media het Nederlandse Basketball laten voor wat het is. Daarbovenop heb ik regelmatig betoogd dat dat niet terecht is - en op de lange termijn wellicht zelfs schadelijk voor diezelfde media... Denk niet dat ik een naïeveling ben, die daar uit persoonlijke frustratie zo over bericht; ik weet echt wel hoe de hazen lopen...

Laat ik er een Basketball-gezegde op loslaten: "If you LIVE by the Jumpshot, You DIE by the Jumpshot".

Vrij vertaald naar de Nederlandse Sport/Media-scene; "Als je al je kaarten op Voetbal zet, dan zal het Voetbal je ondergang worden..!

Wat dreigt er nu voor Studio-Sport?!? Juist ja..!

Zeker de Publieke Omroep moet op haar tellen gaan passen, als het hierom gaat... Nu weet ik ook wel dat het Nederlandse Basketball nog lang niet in de positie zit dat het kan zeggen "Voor jou tien anderen..."Maar wat niet is, zou zo maar kunnen komen...!"

Hoe je er ook tegen aan kijkt; Basketball is een Wereldsport - in meerdere betekenissen van dat woord...

Laat ik het even over de Dagbladen hebben.

Ook voor die organisaties geldt vrijwel zonder uitzondering - het AD, vergeet ik er dan misschien nog een? - dat ze het Nederlandse Basketball hebben laten vallen als sport die op wekelijkse basis wordt gecoverd. Op incidentele basis doet men er nog weleens iets aan, maar dat betekende in de afgelopen jaren vooral 'Als er ergens stront aan de knikker' was. En nu dus van de 'Magische Zomer van 2014' tot en met nu omdat Oranje Basketball natuurlijk een prachtig 'Cinderella-sprookjes-verhaal is/was. Maar dat is natuurlijk geen basis voor een Professionele (Team) Sport om zich op te ontwikkelen.

Daarom heb ik de afgelopen jaren meer dan eens geschreven/geroepen: "Basketball is in Nederland een Regionale Sport geworden".
Overigens roep/schrijf ik al veel langer en harder dat het Nationale Mannen Team het enige vehikel binnen het Nederlandse Basketball was wat daar verandering in zou kunnen brengen, en daarom heb ik dan ook luid en duidelijk in de ALV betoogd dat de beslissing om juist dat uithangbord uit de begroting weg te snijden een hele slechte - een fatale wellicht - zou zijn.

Andere kant van die medaille is dat juist uit die puinhoop deze Feniks is ontsproten, dus misschien was het - hoe bizar ook - toch nog ergens goed voor...

Maar nu staan we dus weer 'ergens'; het Nederlandse Basketball stelt dus NIET 'Toch niks voor'; dat zien we hier in Zagreb - in de Internationale Basketball Wereld geldt Nederland ook als een 'Cinderella-story', en juist ook daar was de overwinning tegen Georgië 'A Big One!'
Hoe is deze trouwens in Nederland opgepikt? Of was Oranje Basketball slechts een 'zijnootje' in de periferie van het 'Grote Oranje Voetbal Drama'?

Goed, het laatste woord is hier nog lang niet over gezegd. Maar eerst moeten we zelf nog maar eens zorgen dat we het positieve gevoel koesteren en vasthouden, zodat de buitenwereld over drie wedstrijden alles als 'Een Toevalstreffer' kan bijschrijven; we staan pas aan het begin van een hele lange - zeer zeker niet gemakkelijke - weg. Maar de eerste grote en o zo belangrijke stappen zijn nu wel gezet: in 2013, 2014 en 2015, en wie weet wat September 2015 ons nog meer zal brengen.

Waarom nu deze verhandeling, op dit moment op deze plaats?

Omdat mijn krant NRC, het onderstaande verhaal bracht, van de hand van mijn favoriete NRC-sportschrijver - Steven Verseput.

Het originele artikel met prachtige teamfoto staat --- Hier --- Dit is een artikel waarvoor een paar 'Duppies' voor moet worden betaald, maar als u dat nu allemaal eens doet, wie weet denkt de Sportredactie aldaar dan wellicht "Meer belangstelling voor dat Nederlandse Basketball dan we dachten; misschien toch eens wat vaker aandacht aan besteden...



EK basketbal Kort geleden stond de Nederlandse basketbalploeg op de rand van de afgrond. Coach Toon van Helfteren bewerkstelligde een metamorfose.

Door Steven Verseput, NRC, 5 september 2015

Er was geen geld voor een warme maaltijd na de trainingen. Geen salaris voor de bondscoach. Geen fysiotherapeut. Geen geld voor extra beenruimte in het vliegtuig, zeer gewenst bij de lange basketballers. Geen vergoeding voor de spelers. Ja, de brandstofkosten mochten ze declareren. 19 cent per kilometer.

Financieel was er nauwelijks iets mogelijk. Het Nederlands basketbalteam dreef langzaam richting de afgrond. Het in memoriam was al geschreven. „Oranje is 68 jaar geworden”, schreef basketbaljournalist Leon Kersten augustus vorig jaar op zijn website. „R.I.P.”

Afgelopen woensdagavond, de Vijf Meihal in Leiden. De kale schedel van bondscoach Toon van Helfteren (64) blinkt onder de lichten van de basketbalhal. Van Helfteren – twee meter lang, onberispelijke snor – leidt de laatste training van de ploeg voor ze naar het Europees kampioenschap basketbal in Zagreb vertrekken. Nederland wist zich vorig jaar voor het eerst sinds 1989 weer te plaatsen voor het toernooi, dat zaterdag begint.
Programma

Het Nederlands basketbalteam doet voor het eerst sinds 1989 weer mee aan het EK. Er zijn vier poules, die in vier verschillende Europese steden worden afgewerkt. Nederland speelt zijn wedstrijden in het Kroatische Zagreb. Nederland zit in een zware poule, met sterke basketballanden als Griekenland en Kroatië. De beste vier landen van de poule van zes plaatsen zich voor de volgende ronde. De Nederlandse ploeg ziet de meeste kans in de eerste twee wedstrijden.

Zaterdag: Nederland- Georgië (15.00 u)

Zondag: Nederland- Macedonië (15.00 u)

Maandag: Nederland- Slovenië (15.00 u)

Woensdag: Nederland-Kroatië (21.00 u)

Donderdag: Nederland-Griekenland (21.00 u)

De zieke patiënt is uit de dood opgestaan. Met Van Helfteren in de rol van wonderdokter. Na de training eet hij mee met zijn selectie, bami met pindasaus. Hij neemt een Magnum Classic als hij gaat zitten voor het interview. Buiten staat zijn leaseauto van de sponsor, iedereen in de ploeg heeft er een. Ze vliegen een dag later met de KLM naar Zagreb, met extra beenruimte voor de langste spelers in de selectie. Luxe die jarenlang ondenkbaar was.

De ploeg ging van crisis naar crisis, tot de wonderlijke kwalificatie voor het EK. Van lachertje naar verrassing, de wederopstanding van de basketballers in drie jaar tijd.
Najaar 2012

De nationale mannenploeg wordt wegbezuinigd door de noodlijdende Nederlandse Basketball Bond. Een dieptepunt in de geschiedenis van het Nederlands basketbal. Twee jaar lang wordt er geen geld meer uitgegeven aan de ploeg. Spelers zijn woest op het bondsbestuur. Er komt snel een oplossing, buiten de bond om. Sportzender Sport1 verbindt zich voor twee jaar als hoofdsponsor aan de ploeg. En de eredivisieclubs, verenigd in de Federatie Eredivisie Basketball, organiseren de interlands en delen in de kosten. De ploeg kan blijven spelen, zij het met beperkte middelen – het jaarbudget is minimaal met zo’n 150.000 euro. De veelgeprezen Toon van Helfteren wordt op verzoek van de spelers bondscoach. Hij doet het werk onbezoldigd, geld voor een salaris is er niet.
Zomer 2013

Nederland is op stoom in de kwalificatiereeks voor het EK 2015. Maar dan gaat het gruwelijk mis. De gewonnen wedstrijden tegen Estland en Portugal worden omgezet in reglementaire nederlagen omdat Nederland met twee genaturaliseerde spelers aantrad, waar één is toegestaan. Weg EK-kwalificatie. De beschuldigende vinger gaat richting de Nederlandse basketbalbond, die weinig met de ploeg te maken heeft maar het team nog wel officieel vertegenwoordigt. „Er moeten bij de NBB meerdere mensen geweest zijn die geweten moeten hebben dat je maar één genaturaliseerde speler mag opstellen”, zegt Van Helfteren. Het sacherijn is groot. Op vakantie aan de westkust van Frankrijk met zijn vrouw ziet hij dat Estland zich plaatst voor het EK, de ploeg die ze eerder versloegen. „Ik zit al zo lang in dit wereldje, ik heb al zoveel meegemaakt, maar dit is echt de limit, dacht ik. Ik heb toen een paar dagen rondgelopen met het idee: zoek maar een ander.”
Zomer 2014

Roeland Schaftenaar, 27 jaar, power forward, speelt bij Rethymno Cretan

Ralf de Pagter, 26 jaar, small forward, speelt bij Den Bosch

Henk Norel, 27 jaar, center, speelt bij Zaragoza

Nicolas de Jong, 27 jaar, center, speelt bij Cholet Basket

Yannick Franke, 19 jaar, shooting guard, speelt bij Groningen

Toon van Helfteren, 64 jaar, bondscoach

Sam Jones, 37 jaar, assistent-bondscoach

Leon Williams, 24 jaar, point guard, speelt bij Den Bosch

Worthy de Jong, 27 jaar, guard, speelt bij Leiden

Kees Akerboom, 31 jaar, small forward, speelt bij Den Bosch

Charlon Kloof, 25 jaar, point guard, speelt bij Istanbul DSI

Mohamed Kherrazi, 25 jaar, small forward, speelt bij Leiden

Arvin Slagter, 29 jaar, shooting guard, speelt bij Den Bosch

Robin Smeulders, 28 jaar, power forward, speelt bij Oldenburg

De coach gaat door, wil de ploeg niet in de steek laten. Een nieuwe zomer nadert, met nieuwe kans op kwalificatie voor het EK. Maar de beste basketballers van Nederland lopen niet warm voor het nationale team. 45 spelers benadert Van Helfteren, de respons is minimaal. Hij hoort alle excuses geduldig aan: trouwen, vakantie, tijd met het gezin doorbrengen – en legitieme redenen zoals blessures. Eén speler, Sean Cunningham, reageert helemaal niet op telefoontjes en berichten. Op een maandagochtend begin juli staan er zeven internationals bij de eerste training in Leiden. Basketbal is vijf tegen vijf, er zijn minstens tien spelers nodig voor een groepstraining. „Drie dagen nadat we gestart waren hebben we overwogen om ermee te stoppen. Ik zag hier geen enkel perspectief in.”

De consequenties bij terugtrekking zijn groot: een stevige boete van de internationale basketbalfederatie en een jarenlange schorsing. Het team besluit door te gaan. Vijftien wedstrijden heeft de Nederlandse ploeg die zomer gepland, waaronder negen oefenduels. Tegen intimi spreekt Van Helfteren de vrees uit dat ze geen wedstrijd zullen winnen.

Door het gebrek aan financiële middelen wordt er zo zuinig mogelijk gereisd naar uitwedstrijden, opgepakt in de economyclass. Ze boeken veel vluchten met een tussenstop in Wenen, wat gunstig ligt omdat veel wedstrijden in de zuidoosthoek van Europa worden gespeeld. „Dat was het goedkoopste.” En het gebeurt regelmatig dat ze ’s ochtends om half zes vanaf Schiphol vertrekken. Scheelt ook kosten. „Dat betekende: halverwege de nacht al richting het vliegveld”, zegt Van Helfteren. „Het was ook niet zo dat je even naar de luchthaven reed en daar parkeerde, want parkeren was voor eigen rekening.” De luchthaven van Wenen kunnen ze op een gegeven moment uittekenen. „We moesten vaak wachten op de volgende vlucht, soms vier, vijf uur. Terug precies hetzelfde. Zelfs voor een wedstrijd in Tsjechië zijn we een keer via Wenen gevlogen.”

Door de tegenslag en het gebrekkige comfort groeit er iets in de ploeg. Van Helfteren: „Ik ben ervan overtuigd dat dat geholpen heeft om het team te vormen. Op een gegeven moment was het echt wij tegen de buitenwereld.” Dat wordt omgezet in resultaten. De ploeg wordt langzaam scherp geslepen, Nederland blijft winnen, zonder dat het grote publiek het opmerkt. In Leiden plaatst de ploeg zich voor het EK, na een zege op Montenegro.
Winter 2015

Een groep van zo’n honderd oud-internationals staat op om de basketballers te steunen. Oud-NBA-speler Rik Smits doneert ruim 20.000 euro. Een andere oud-speler zou 50.000 euro gestort hebben, aldus Van Helfteren. Sponsors, warm gemaakt door het komende EK, verbinden zich aan het team. De ploeg valt nu onder auspiciën van een nieuwe stichting, het Nederlands Mannen Team. Zij hebben van de bond voor vijf jaar het mandaat gekregen om de organisatie van het team te beheren.
Zomer 2015

De organisatie rond de ploeg ondergaat een metamorfose. Het budget voor dit jaar bedraagt 250.000 tot 300.000 euro. Van Helfteren en zijn assistent Sam Jones krijgen salaris. Een fysiotherapeut staat de ploeg fulltime bij. Spelers zijn nu wel bereid uit te komen voor het nationale team. En op trainingsdagen wordt nu ook warm eten geserveerd. Van Helfteren: „We hoeven niet meer met honger naar huis.”

Een versie van dit artikel verscheen op zaterdag 5 september 2015 in NRC Handelsblad.
Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Media BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.