Die bankenbeerput komt niet uit de VS
Ook toen de kredietcrisis uitbrak. Die was namelijk zó ontzettend Amerikaans. Ik hoor het Wouter Bos nog zeggen, in de wandelgangen van de Tweede Kamer, september 2008: „Nederland is gelukkig een heel ander land dan Amerika. Nederlandse bankmanagers zijn heel anders. Het Nederlands toezicht is heel anders. Het type banken dat in Amerika nu omvalt, kennen wij helemaal niet. Het type hypotheken dat de problemen veroorzaakt, kennen we ook helemaal niet. Er staan hier geen banken aan de rand van de afgrond.”
Die tekst veranderde vrij snel toen Bos twee weken later ABN Amro moest redden. Daarna volgden ING, SNS Reaal, Aegon. En: het faillissement van DSB. Je zou zeggen: genoeg reden om nederig te zijn over onze banken, maar de mare hield hardnekkig stand dat onze banken vooral een klap meekregen van de Amerikaanse crisis. Als de laatste auto in een kettingbotsing.
Wellink, gepensioneerd toezichthouder, zei het laatst nog op televisie: de crisis kwam van over de zee. Helaas zijn onze banken geïnfecteerd geraakt door de Amerikaanse cultuur. U weet wel, die cultuur van graaibankiers en geldwolven.
Zullen we iets afspreken? Dat we nooit meer zelfgenoegzaam doen over onze banken?
Want er is geen enkele reden onszelf beter te voelen dan de Amerikanen. Nu wéér een Nederlandse bank moet worden gered – SNS Reaal – kunnen we zonder schroom vaststellen dat wij zelf te laat hebben geremd en onze eigen kettingbotsing hebben veroorzaakt.
We hebben zelf een zeepbel op de vastgoedmarkt gecreëerd. We hebben zelf slecht toezicht gehouden op banken die onverantwoorde risico’s namen. Ook wij hebben mensen hypotheken verkocht die ze niet konden afbetalen omdat ze simpelweg te weinig verdienden. Ook hier zijn jarenlang woekerpolissen verkocht. En nu zitten we met precies dezelfde ellende als de Amerikanen en de Spanjaarden. In de financiële crisis spelen we mee met de groten, zullen we maar zeggen.
Natuurlijk, we hebben een parlementaire enquête gehad. En natuurlijk concludeerde die commissie dat er hier van alles mis was. Maar als je de bankenbrokken in Nederland op een rijtje zet, komen de conclusies nogal lief over.
Zakenbank NIBC kwam in 2007 al in de problemen. ABN Amro is gered van de ondergang met een miljard of 30 – geld dat nooit meer in zijn geheel terugkomt. ING werd overeind gehouden met 10 miljard. De wankele IJslandse bank Icesave kwam hier vrolijk geld van spaarders ophalen. DSB ging failliet – een bank waarvan de commissie-Scheltema concludeerde dat die nooit een vergunning had mogen krijgen. DSB bleek een groot deel van het eigen vermogen uit te lenen aan de hobby’s van eigenaar Dirk Scheringa. Het lijkt de derde wereld wel.
En nu dus SNS. Het toezicht op de banken, in handen van De Nederlandsche Bank, is zijn geloofwaardigheid wel kwijt.
En denk niet dat we nu met een gezond bankwezen zitten. Integendeel. De banken hangen nog steeds miljarden aan vastgoed- en hypotheekverliezen boven het hoofd. Tegelijkertijd kampen ze met een potentieel desastreus ‘financieringsgat’. Ze hebben hun langlopende hypotheken namelijk gefinancierd met ‘kort geld’, geld dat zo weer teruggetrokken kan worden door de eigenaars ervan. Weinig beleggers hebben namelijk nog zin om langdurig te beleggen in Nederlandse hypotheken.
U kunt denken: nou, en? Maar zo ging in 2007 de eerste bank in de kredietcrisis failliet: het Britse Northern Rock. Het had langlopende leningen gefinancierd met kort geld. Toen het geld opdroogde, viel de bank om.
De Nederlandse banken hebben vooralsnog geen problemen om aan dat korte geld te komen. Dat stroomt nu overvloedig naar Nederland dankzij... u raadt het niet... de eurocrisis. Want wie geld over heeft in Zuid-Europa vlucht hier naartoe: liever hier op de bank dan daar. Draait die stroom ooit om (bijvoorbeeld omdat het vertrouwen in Spanje en Italië weer toeneemt), dan komen onze banken in problemen. Ik wil u niet bang maken, maar het gat is honderden miljarden euro’s groot.
Intussen zijn de Amerikaanse banken aangepakt, schoongeveegd en van nieuw kapitaal voorzien. Nee, wij hebben het echt veel beter geregeld dan die gekke Amerikanen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten