maandag 6 februari 2017

TROUW / PSYCHOLOGIE: Trump is 'op alle fronten ongeschikt als president'


Trump is 'op alle fronten ongeschikt als president'
...Een Amerikaanse psycholoog analyseerde op verzoek de persoon Donald Trump. Zijn oordeel: 'Extreem extravert, extreem onaardig, narcist, wil altijd winnen. Zo'n president hebben wij nog nooit gehad.'

Trouw.nl, Door: Sybilla Claus − 28/01/17, ( Originele artikel lees je   ---  Hier  --- )
INTERVIEW SYBILLA CLAUS − 28/01/17, 01:39
Toen hoogleraar psychologie Dan P. McAdams thuis genoot van zijn sabbatical, werd hij benaderd door het befaamde literair-culturele maandblad The Atlantic. Of hij een psychologisch portret van Donald Trump wilde schrijven. 'Donald wie?', vroeg hij zich af.

Het was februari 2016, net na de eerste voorverkiezing in de deelstaat New Hampshire. Onroerendgoedmagnaat Donald Trump was daar opgedoken als politicus in spe. "Ik wist haast niks van hem", zegt McAdams telefonisch vanuit zijn werkkamer op de Northwestern University in Evanston, een voorstad van Chicago.

Had u gedacht dat Trump ooit president zou worden? "Wil je het eerlijke antwoord? Nee! Ik verwachtte amper dat hij de Republikeinse voorverkiezingen zou winnen. Dus ik liep best een risico als ik het artikel zou schrijven want als hij zou verliezen zou het niet eens geplaatst worden."

The Atlantic benaderde McAdams omdat hij eerder een psychologisch portret in boekvorm schreef over president George W. Bush. "Het moest een objectief wetenschappelijk commentaar worden." Drie volle maanden stortte de psycholoog zich op het project. "Ik deed niets anders: ik bekeek Trumps tv-serie 'The Apprentice', want die had ik nog nooit gezien. Ik las serieuze biografieën over hem, en zijn eigen boek: 'The Art of the Deal' uit 1987." Dat is nog steeds Trumps favoriete boek, 'na de Bijbel'.

Een interviewverzoek van The Atlantic wees Trump af. "Dus ik moest het louter doen met openbare informatie." Daarna volgde nog ruim een maand van intensief overleg met eindredacteuren van The Atlantic, hun advocaten en fact checkers. In juni kwam het uitgebreide artikel op de website. Het resultaat is een originele aanpak die de geest van Donald Trump blootlegt (zie hiernaast).

Samenvattend geeft de hoogleraar de zakenman nu een dikke onvoldoende voor zijn innerlijk: "Ongeschikt voor een Amerikaans leider. Hij is een boze egoïst zonder doel die niet maalt om de feiten."

Trumps verhaal is verzadigd van gevaar en de noodzaak om keihard te zijn. "Een deel van zijn macht is dat hij anderen angst aanjaagt", oordeelt de psycholoog. Hij schetst Amerika voor zijn achterban als chaos en doelwit van terreur, zegt McAdams, die zich nu onwetenschappelijk begint op te winden. "'Ik breng de steenkoolindustrie terug'. 'Ik breng jullie banen'. Die steenkool komt niet terug, als hij tegelijk olie en gas vrij baan geeft. De werkloosheid is laag met 4,7 procent. We hebben al banen! 'De steden branden', nog zo'n uitspraak om Amerika als hel neer te zetten. De criminaliteit is, op een aantal steden na, nog nooit zo laag geweest."

Er zijn bijna acht maanden voorbij sinds het artikel uitkwam. Wat heeft McAdams sindsdien bijgeleerd over Trump? "Het is steeds zo verbazingwekkend. Neem vandaag. Avond aan avond zit hij zich te ergeren dat Hillary Clinton 2,7 miljoen meer stemmen kreeg. Daarom draagt hij nu het Congres op stemfraude te onderzoeken. Drie tot vijf miljoen illegalen en doden zouden voor haar hebben gestemd. Niemand gelooft dat, alleen hij. Nota bene de figuur die de verdoemde verkiezing gewonnen heeft."

Als McAdams het verhaal nu zou schrijven, zou hij meer nadruk leggen op het spectrum van de autoritaire leider en diens relatie met zijn fans. "Die zien hem als hun messias die hen zal behoeden voor de chaotische wereld." Het meest gevaarlijk vindt de hoogleraar dat Trump democratische instituties minacht en beledigt: "Media, Congres, rechters, generaals, wetenschappers, CIA. 'Ik bouw een muur', zegt hij. Dat kan helemaal niet. Eerst moet het Congres dan een uitgave van 15 miljard goedkeuren. Het lijkt of hij die relatie niet snapt. Hij denkt 'ik zeg het' en dat het dan als bij toverslag gebeurt."

Sommigen vergelijken de opkomst van Trump met de opkomst van Hitler. Dat gaat de psycholoog te ver. "Maar er zijn overeenkomsten. Het gevaarlijkste is hoe hij zich direct tot het volk richt voor steun. En het is belangrijk om aan die overeenkomsten te blijven denken. Eén ding is zeker: Zo'n president hebben wij nog nooit gehad."

I. ZIJN KARAKTER

Vijftig jaar empirisch onderzoek heeft een aardige consensus opgeleverd over hoe mensen van elkaar verschillen, aldus McAdams. Psychologen hanteren de volgende Grote Vijf: als je weet hoe extravert, neurotisch, gewetensvol, aardig en open iemand is, begrijp je zijn reacties. "Trumps grafiek piekt op extraversie en zakt door de bodem op aardigheid. Dat is natuurlijk mijn persoonlijke inschatting maar ik geloof wel dat de meeste mensen die hem observeren het daarmee eens zijn."

Trump is als een dynamo die maar doorgaat en toe kan met weinig slaap. Op de radio verklapte hij over zijn huidige huwelijk: "Ik werk van vroeg tot laat. Ik wil niet naar huis gaan om daar aan mijn relatie te werken."

Ook de campagne voerde niemand met zoveel animo als Trump, zegt McAdams. Een kenmerk van sterke extraversie is het constant zoeken naar beloningen die in de hersens dopamine losmaken. Het najagen is eigenlijk belangrijker dan het doel. "Ik geloof dat ik meer van de jacht hou", zei Trump daar zelf eens over.

Onderzoekers vonden tot nu toe Richard Nixon de onaardigste Amerikaanse president. "Maar Trump doet Nixon verbleken tot een koorknaap", roept McAdams uit. Trump stuurde bijvoorbeeld een columniste van The New York Times haar stuk op dat hem niet beviel. Op haar foto had hij gekrabbeld: 'Het Gezicht van een Hond!' "Hij noemt iedereen standaard 'loser' of 'walgelijk', of zet zijn fans ertoe aan demonstranten een pak rammel te geven. De emotionele kern waarop zijn persoonlijkheid drijft is woede. Gecombineerd met humor is woede de basis van zijn charisma. Woede doordrenkt ook zijn politieke retoriek."

Buitenstaanders zijn in die perceptie parasieten. McAdams legt een link met smetvrees. "Het lijkt of hij een afkeer heeft van lichaamssappen, vooral die van vrouwen. Denk aan zijn aanval op de verslaggeefster van Fox News 'die bloed uit haar dinges had lopen'. Ook een bezoekje van Clinton aan de wc vond Trump 'walgelijk'. "Walging is een oerreactie op onreinheid. Het lijkt of Trump bovengemiddeld lijdt aan walging", aldus McAdams. "De in-groep staat bij een autoritair leider juist voor veiligheid, reinheid en goedheid."

II. ZIJN MENTALE HOUDING

Adviezen van zakenmagnaat Trump voor managers en directeuren: 'Denk groot', 'gebruik al je macht' en 'vecht altijd terug'. Een deel van zakendoen is de tegenstander vernederen, schrijft Trump in 'The Art of the Deal'. "En blijven duwen." Dreigen met processen, beloftes verbreken; zijn manier van zakendoen is inmiddels wel bekend. Maar een Amerikaanse president moet meer kunnen dan die ene truc, zegt McAdams.

De president is een entertainer, werd rijk met onroerend goed, gaat om met beroemdheden. "Dat is de enige wereld die hij kent. Zorgwekkend: hij is niet nieuwsgierig naar de rest." Ondanks al die beperkingen is het een feit - niemand vult een kamer zoals Trump. Dat is zijn charisma. "Hij is een magneet, zo raar, zo krachtig. Hij zal altijd in het centrum van de aandacht staan. Daar is hij ook dol op. Hij glimlacht weleens, maar lacht nooit om anderen. Anderen zijn niet grappig. Híj is grappig! De grappigste, de machtigste."

III. ZIJN MOTIVATIE

Elke psycholoog denkt bij Trump aan narcisme, en een hoge dosis ervan. Een schokkend dieptepunt vindt McAdams de grafrede die Trump in 1999 uitsprak voor zijn vader: diens belangrijkste wapenfeit was namelijk het opvoeden van zijn briljante en beroemde zoon Donald. "Grote narcisten moeten hoe dan ook zelf in de aandacht staan." Alle beroemdheden en rijken bezoeken hem in Mar-a-Lago, Trumps exclusieve optrekje in Palm Beach. "They all kiss my ass. They leave and say 'Isn't he horrible'. But I'm the king", zegt Trump in een biografie uit 2005.

Narcisme kan bij presidenten voor goede wetten en een hoge waardering zorgen. "Aan de andere kant heeft het tot onethisch gedrag en impeachment geleid", waarschuwt McAdams. Het grootste risico is voor de narcist zelf: op termijn ergert zijn egoïsme iedereen.

IV. ZIJN ZELFBEELD

Elke president heeft een levensverhaal. George W. Bush werd van alcoholist een solide christen. Barack Obama was de man van de vooruitgang en de gelijke rechten. "Maar wat is het inspirerende verhaal van Trump? Alleen dit: hij is een vechter, een strijder. Die agressie is aangeboren. Als kind wilde hij al de stoerste van de hele buurt zijn. Zijn vader moedigde hem aan een killer te worden. Hij is niet innemend zoals je bij een president verwacht", zegt de psycholoog. Het risico voor de VS is "dat hij geweld oproept. Van buitenlandse mogendheden of bij nationalistische aanhangers."

En wat wil Trump met al dat vechten bereiken? Het valt McAdams op dat een doel ontbreekt. "Donald Trump speelt altijd zichzelf. Hij wil hoe dan ook winnen. Maar weet nooit waarom."






'Een Psychologisch portret...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten