Na de 'Sorry-democratie' komt....

Van NRC-Next.nl
Christiaan Weijts: Façadesorry
op 10 maart 2011

Oké, de communicatie had ‘gelukkiger’ gekund. Wordt dat de wegwuifslagzin van Rutte I? Ach ja, erkende de premier, we hadden meteen toen het staatsbezoek aan Oman niet doorging moeten zeggen dat Bea in plaats daarvan wél carnaval ging vieren bij de sultan. Ach ja, zei buitenlandminister Rosenthal, ik had in die Bahramizaak zelf met de Iraanse autoriteiten moeten bellen. Communicatiefoutje. Het had gelukkiger gekund. Hans Hillen van Defensie had eerst beweerd dat er niets aan de hand was bij de marine in Den Helder, maar ja, dat hadden z’n ambtenaren gelukkiger kunnen communiceren. Dadelijk zal Hillen ook wel vertellen dat die A-Teamachtige helikopterstunt in Libië dezelfde oorzaak heeft.

Een communicatiefout: dat is een schuldbekentenis die de schijn moet wekken dagenlang in allerlei verzachtende omstandigheden te hebben liggen marineren. Net als de onpersoonlijke constructie. De ‘het’ in ‘het had gelukkiger gekund’ is dezelfde als in ‘het regent’: God, het noodlot… wijzelf in elk geval niet.

Aha, dus het lag alleen aan de communicatie? Da’s een hele opluchting! Behalve dan wanneer het helemaal niet om communicatie gaat maar om de inhoudelijke kern daarachter (Oman), of wanneer die gebrekkige communicatie nu juist het meest laakbare is (Bahrami, Den Helder).

Op de keper beschouwd is alles voor politici ‘communicatie’. Vanuit het Binnenhof zie je de wereld alleen door een abstraherend filter van rapporten, memo’s, brieven – van taal, kortom – en probeer je het land bij te sturen met wetsvoorstellen, debatten, moties – words, words, words.

Wat ingrediënten en timing zijn voor een chef-kok, zijn formulering en beeldvorming voor een politicus. Suggereren dat iets ‘alleen maar’ een fout in de communicatie was, is als de chirurg die zegt dat hij ‘alleen maar’ het verkeerde been amputeerde.

Communicatiefouten? Façadesorry en fake-excuses van langteenijdeltuiten die hun beulen paaien op de bühne. De oppositie laat ze met een plichtmatige foei ontsnappen. De gedoogpartner tikt wat op z’n twitter – Wilders’ persberichten van hooguit 140 tekens halen steevast alle kranten en journaals – en dan heeft iedereen z’n zegje gedaan.

Ach ja, de communicatie had gelukkiger gekund.