 |
| Jason Halman (Foto: Twins Oosterhout) |
SHARTIE AART DEKKER
Wat een Positief Vervolg op de Onge-lofe-lijke Tra-gedie van de Familie Halman
In 2012 was ik alleen nog maar een beetje aan het proberen met mijn Blog; begonnen om zaken voor mezelf te bewaren, en te kijken hoe dat eigenlijk werkt, dat Bloggen. Maar 'Delen' - in de zin van doorgeven van verhalen waarvan ik dacht dat ze ook interessant zouden zijn voor anderen - zat er eigenlijk altijd al in bij mij...en het verhaal van 2012 deed mij zoveel, dat ik dat in ieder geval wilde delen - niet alleen omdat het zo'n ongelofelijke tragedie was, maar natuurlijk ook omdat zus Naomi een grootheid is in het Nederlandse Basketball-wereldje - en stilletjes, op eigen kracht, werd het toen de post die jarenlang de meest gelezen post op mijn Blog zou blijven: 'Het tragische verhaal van de gebroeders Halman'.Ik heb me in de tussenliggende jaren best wel af en toe afgevraagd 'hoe zou het gaan met die jongen; met Jason?'
En dan ineens kom je toevalligerwijs een ongedacht vervolg tegen van dit verhaal; en nog heel erg positief ook! Ik weet niet hoe dit verder zal gaan, want als Jason Halman als Oranje Honkballer volgend jaar naar de Olympische Spelen van Tokio zou gaan, dan zou de hele wereld zich weleens op hem en zijn verhaal kunnen gaan storten, en of dat nu iets is dat je moet willen..?
Hoe dan ook; ik hoop dat het allemaal goed gaat voor hem en zijn familie...
(AD)
In een psychose doodde hij zijn broer, nu honkbalt Jason Halman weer
Honkbal
Na de familietragedie verwachtte niemand dat Jason Halman nog zou
honkballen. Toch is hij acht jaar later terug in Oranje.
Met de wegstervende klanken van Take it Easy van The
Eagles op de achtergrond heeft Jason Halman zich in het slagperk van het
honkbalveld in Brabant gemeld. Dé Jason Halman.
„Lets go, Jay”, roepen ze vanaf de tribune. Halman, één bonk spier, zwaait nog wat met de knuppel voor een denkbeeldige mokerslag. Dan trekt hij zijn helm recht en spant hij zijn armen aan. Dèèèng. De bal suist richting de omheining, Halman sprint naar het tweede honk terwijl de toeschouwers van zijn club Twins applaudisseren voor zijn rake klap.
Timing en ritme, dat is waar honkbal om draait. En wie Halman (30) ziet spelen, zou denken dat hij nooit is weggeweest.
Toch was hij het wel. Zeven jaar lang.
Al die tijd bleven ze in de honkbalwereld aan hem denken. Hoe hij voor de sport leefde, dat hij misschien wel een overstap naar de VS was misgelopen. Maar aan zijn terugkeer dacht niemand. Te gevoelig. Ooit deed de catcher niets liever dan ballen meppen, maar na de tragische wending in zijn leven zou de sport hem ook herinneren aan een broer die er door hem niet meer is. De broer die hij in een vlaag van verstandsverbijstering had omgebracht. 21 november 2011, een psychose met fatale gevolgen.
Zijn twee jaar oudere broer Gregory leidde juist het leven waar ze als kinderen al van droomden op de velden van het Haarlemse Kinheim. Nadat Gregory op zijn zestiende een profcontract had getekend bij Seattle Mariners, brak hij daadwerkelijk door in de Major League, wat weinig Nederlanders lukte. Zomer 2011 sloeg hij er de eerste van zijn twee homeruns. Jason zat op de tribune, naast vader Eddy.
De op Aruba geboren Eddy speelde ooit zelf in de hoofdklasse en paart de liefde voor de sport aan de liefde voor zijn zoons. Uren traint hij met ze. Zijn stijl: hard, direct. „Als de jongens niet uit bed komen, loopt pa naar de keuken en vult een emmer met water”, schreef journalist Maarten Kolsloot in zijn boek Strike Out, waarin hij de verwoeste dromen van de honkbalbroers reconstrueerde. „Het maakt dat ze een beetje tussen de culturen komen te zweven: halverwege de degelijke Hollandse opvoeding van hun moeder en de impulsievere, autoritaire Arubaanse stijl van hun vader.”
Onafscheidelijk zijn de broers. Zo ook in de herfst van 2011, wanneer het seizoen in de VS ten einde is en Gregory bij Jason in Rotterdam logeert. Tijd voor elkaar, tijd om te chillen.
Des te groter is dan ook de schok als op 21 november tot ver buiten Nederland doordringt wat zich in de vroege ochtend in Jasons appartement heeft afgespeeld. Samengevat: Gregory zou de trap zijn afgekomen om iets van de harde muziek te zeggen. Jason doodde hem met een messteek in zijn nek.
Later wordt in de rechtbank vastgesteld dat hij niet zichzelf was. Halman leed aan een psychotische stoornis, constateerden deskundigen na observatie in het Pieter Baan Centrum. Augustus 2012 wordt hij vrijgesproken en ontslagen van verdere rechtsvervolging. Hij is niet verplicht tot behandeling, toont zich wel bereid.
Gevraagd naar zijn toekomst zegt Halman in de rechtbank: „Ik wil sowieso weer sporten. Dat is belangrijk voor mij.”
Bij zijn vrienden wordt regelmatig geïnformeerd hoe het met hem gaat. Steeds beter, zeggen ze dan. De voormalige hbo-student bouwt zijn leven op en vindt liefde en geluk bij zijn kindjes die worden geboren in de nieuwe fase van zijn leven. Honkbal lijkt verleden tijd.
Totdat een van zijn beste vrienden eind 2018, zeven jaar na de tragedie, voorzichtig informeert of hij interesse heeft in een rentree. Oud-honkballer Jeffrey Arends, vriend van zowel Gregory als Jason, heeft daar op dat moment zelf ook profijt van. Arends is bij zijn eerste klus als coach op een probleem gestuit: zijn catcher is vertrokken en laat een leemte achter die hoofdklasser Twins niet zomaar kan opvullen. „Ik heb een probleem”, zegt hij tegen zijn vriend, „en jij bent de oplossing.”
Tot zijn vreugde merkt hij dat zijn verzoek iets losmaakt bij Halman. De catcher komt eerst een tijdje meetrainen, daarna blijkt hij al snel niet meer uit de slagkooi weg te slaan. „Als Jason ergens voor gaat, geeft hij honderd procent”, zegt vriend Kemp. Coach Arends ziet vooral een natuurlijke leider die de jongeren inspireert.
De club uit Oosterhout checkt nog wel of ook de Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond Halmans rentree ziet zitten. Absoluut, luidt het antwoord.
„Bij een psychose kun je wegdrijven van de gedeelde werkelijkheid”, zegt Jim van Os, hoogleraar psychiatrie van het UMC Utrecht. Sociale conventies krijgen een andere betekenis, angsten regeren. Vogels of rode auto’s kunnen monsters worden en angsten triggeren. „Vaak volgen er sociale conflicten. Omdat je bijvoorbeeld het verkeer gaat regelen. Je kunt gearresteerd worden. Mensen voelen zich vaak nog jaren schuldig, hun geweten knaagt. Maar ze waren niet wilsbekwaam. Het waren de emoties die hun perceptie overnamen.”
Van Os is niet betrokken bij de zaak van Halman en schetst in algemene zin de praktijk. „Na een psychose proberen wij mensen steviger te maken, door de psychose te integreren in hun levensverhaal, en te durven denken aan nieuwe doelen.” Hoe beter de interne weerbaarheid, hoe minder de nood aan antipsychotica of gesprekken met hulpverleners. Vijftien procent herstelt volledig, eenzelfde percentage heeft een ongunstigere prognose. Anderen leren ermee leven zoals patiënten met suikerziekte. „Soms is het een eenmalige ervaring waarna mensen verder gaan met hun leven. Net als iemand die één epileptische aanval heeft gehad.”
Van Os: „Degenen om wie het gaat, begrijpen na de integratie van de ervaring wat er is gebeurd, vaak de omgeving op den duur ook. Het is de buitenwereld die stigma’s op je plakt: ‘gevaarlijke gek’, ‘gespleten geest’. Daarom is het een heel goede boodschap dat deze honkballer weer speelt. Daarmee zegt hij: ‘Dit is mij overkomen, maar hier ben ik nu.”
In de honkbalwereld zit niemand in over Halmans verleden. Zijn rentree wordt niet als een tweede kans gezien. Over wat er is gebeurd, wordt niet gesproken. „Mogelijk omdat hij onderdeel van een team was”, vermoedt Van Os. „Lid zijn van een hecht team in de sport kan verbinding voor het leven geven. Het familie-effect. Ook na heftige gebeurtenissen houden families zich vaak bijeen.”
„Vergeet niet dat we net zoveel verdriet om Jason als om Greg hebben gehad”, zegt technisch directeur Tjerk Smeets van de KNBSB. „Het is ontzettend mooi dat hij het nog zo goed kan. Voor hemzelf, maar ook voor het Nederlands team.”
Na overleg met zijn staf heeft bondscoach ’t Hoen geconcludeerd dat Halman een plek in het team verdient. „De beste spelen in Oranje en Jason behoort daartoe”, aldus ’t Hoen. Directeur Smeets: „Je kunt er heel melodramatisch over doen, maar de feiten wijzen uit dat hij een van de betere spelers van de hoofdklasse is.”
Niet veel later zaten ’t Hoen en Smeets met de speler om tafel. Halman wilde graag. Hij vond het mooi tegenover zijn kinderen, die hun vader voor het eerst in een vol stadion zouden zien spelen. Toch wilde Smeets de vraag wel gesteld hebben. Besefte Halman ook dat er „een hoop shit” op hem af kon komen? De speler knikte.
Terwijl honkbalsites het verleden lieten rusten, deden landelijke media dat niet toen bekend werd dat Halman mee zou doen aan het World Port Tournament (WPT) in Rotterdam, dat vrijdag begon.
Daarmee kwam dus ook de ‘shit’. Enkele krantenkoppen leidden tot tumult. „Honkballer Halman na doodsteken broer weer in Oranje-selectie”, schreef onder meer het AD. Vriend en international Dwayne Kemp schakelde bekenden in om het bericht aan te laten passen. Directeur Smeets vond het smakeloos en deed ook een poging tot correctie, net als de teammanager van Twins. Te vergeefs. Kwestie van persvrijheid, kregen ze te horen.
Halman zelf praat niet met de pers en zal ook na wedstrijden op het WPT geen interviews geven. Ook zijn familieleden willen niet praten.
Kemp: „Voor mij is het belangrijkste dat Jason weer plezier heeft. Zijn hart zegt: ik wil weer spelen.”
„Lets go, Jay”, roepen ze vanaf de tribune. Halman, één bonk spier, zwaait nog wat met de knuppel voor een denkbeeldige mokerslag. Dan trekt hij zijn helm recht en spant hij zijn armen aan. Dèèèng. De bal suist richting de omheining, Halman sprint naar het tweede honk terwijl de toeschouwers van zijn club Twins applaudisseren voor zijn rake klap.
Timing en ritme, dat is waar honkbal om draait. En wie Halman (30) ziet spelen, zou denken dat hij nooit is weggeweest.
Toch was hij het wel. Zeven jaar lang.
Al die tijd bleven ze in de honkbalwereld aan hem denken. Hoe hij voor de sport leefde, dat hij misschien wel een overstap naar de VS was misgelopen. Maar aan zijn terugkeer dacht niemand. Te gevoelig. Ooit deed de catcher niets liever dan ballen meppen, maar na de tragische wending in zijn leven zou de sport hem ook herinneren aan een broer die er door hem niet meer is. De broer die hij in een vlaag van verstandsverbijstering had omgebracht. 21 november 2011, een psychose met fatale gevolgen.
Tijd voor elkaar
De weken ervoor had Halman anders uit zijn ogen gekeken. Hij hoorde stemmen in zijn hoofd, plaatste vage berichten op Facebook. Op het veld had hij een mindere tijd gekend. Dat hij ondanks eerdere optredens in Oranje niet mee mocht naar het WK in Panama, had hem van zijn stuk gebracht. Nederland werd nog eerste ook.Zijn twee jaar oudere broer Gregory leidde juist het leven waar ze als kinderen al van droomden op de velden van het Haarlemse Kinheim. Nadat Gregory op zijn zestiende een profcontract had getekend bij Seattle Mariners, brak hij daadwerkelijk door in de Major League, wat weinig Nederlanders lukte. Zomer 2011 sloeg hij er de eerste van zijn twee homeruns. Jason zat op de tribune, naast vader Eddy.
De op Aruba geboren Eddy speelde ooit zelf in de hoofdklasse en paart de liefde voor de sport aan de liefde voor zijn zoons. Uren traint hij met ze. Zijn stijl: hard, direct. „Als de jongens niet uit bed komen, loopt pa naar de keuken en vult een emmer met water”, schreef journalist Maarten Kolsloot in zijn boek Strike Out, waarin hij de verwoeste dromen van de honkbalbroers reconstrueerde. „Het maakt dat ze een beetje tussen de culturen komen te zweven: halverwege de degelijke Hollandse opvoeding van hun moeder en de impulsievere, autoritaire Arubaanse stijl van hun vader.”
Onafscheidelijk zijn de broers. Zo ook in de herfst van 2011, wanneer het seizoen in de VS ten einde is en Gregory bij Jason in Rotterdam logeert. Tijd voor elkaar, tijd om te chillen.
Des te groter is dan ook de schok als op 21 november tot ver buiten Nederland doordringt wat zich in de vroege ochtend in Jasons appartement heeft afgespeeld. Samengevat: Gregory zou de trap zijn afgekomen om iets van de harde muziek te zeggen. Jason doodde hem met een messteek in zijn nek.
Later wordt in de rechtbank vastgesteld dat hij niet zichzelf was. Halman leed aan een psychotische stoornis, constateerden deskundigen na observatie in het Pieter Baan Centrum. Augustus 2012 wordt hij vrijgesproken en ontslagen van verdere rechtsvervolging. Hij is niet verplicht tot behandeling, toont zich wel bereid.
Gevraagd naar zijn toekomst zegt Halman in de rechtbank: „Ik wil sowieso weer sporten. Dat is belangrijk voor mij.”
Terug op het veld
De man die als veertienjarige al ballen over de hekken sloeg, wordt na de uitspraak zelden nog bij het honkbal gezien. „Af en toe kwam hij kijken”, zegt vriend Dwayne Kemp, die met Halman bij Oranje speelde. „We hadden het dan vooral over leuke dingen.”Bij zijn vrienden wordt regelmatig geïnformeerd hoe het met hem gaat. Steeds beter, zeggen ze dan. De voormalige hbo-student bouwt zijn leven op en vindt liefde en geluk bij zijn kindjes die worden geboren in de nieuwe fase van zijn leven. Honkbal lijkt verleden tijd.
Totdat een van zijn beste vrienden eind 2018, zeven jaar na de tragedie, voorzichtig informeert of hij interesse heeft in een rentree. Oud-honkballer Jeffrey Arends, vriend van zowel Gregory als Jason, heeft daar op dat moment zelf ook profijt van. Arends is bij zijn eerste klus als coach op een probleem gestuit: zijn catcher is vertrokken en laat een leemte achter die hoofdklasser Twins niet zomaar kan opvullen. „Ik heb een probleem”, zegt hij tegen zijn vriend, „en jij bent de oplossing.”
Tot zijn vreugde merkt hij dat zijn verzoek iets losmaakt bij Halman. De catcher komt eerst een tijdje meetrainen, daarna blijkt hij al snel niet meer uit de slagkooi weg te slaan. „Als Jason ergens voor gaat, geeft hij honderd procent”, zegt vriend Kemp. Coach Arends ziet vooral een natuurlijke leider die de jongeren inspireert.
De club uit Oosterhout checkt nog wel of ook de Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond Halmans rentree ziet zitten. Absoluut, luidt het antwoord.
Knagend geweten
De psychiatrie juicht het toe als mensen die een psychische stoornis hebben gehad de kans krijgen hun leven weer op te pakken. Wie een psychose heeft gehad, is gebaat bij mededogen, geen argusogen.„Bij een psychose kun je wegdrijven van de gedeelde werkelijkheid”, zegt Jim van Os, hoogleraar psychiatrie van het UMC Utrecht. Sociale conventies krijgen een andere betekenis, angsten regeren. Vogels of rode auto’s kunnen monsters worden en angsten triggeren. „Vaak volgen er sociale conflicten. Omdat je bijvoorbeeld het verkeer gaat regelen. Je kunt gearresteerd worden. Mensen voelen zich vaak nog jaren schuldig, hun geweten knaagt. Maar ze waren niet wilsbekwaam. Het waren de emoties die hun perceptie overnamen.”
Van Os is niet betrokken bij de zaak van Halman en schetst in algemene zin de praktijk. „Na een psychose proberen wij mensen steviger te maken, door de psychose te integreren in hun levensverhaal, en te durven denken aan nieuwe doelen.” Hoe beter de interne weerbaarheid, hoe minder de nood aan antipsychotica of gesprekken met hulpverleners. Vijftien procent herstelt volledig, eenzelfde percentage heeft een ongunstigere prognose. Anderen leren ermee leven zoals patiënten met suikerziekte. „Soms is het een eenmalige ervaring waarna mensen verder gaan met hun leven. Net als iemand die één epileptische aanval heeft gehad.”
Van Os: „Degenen om wie het gaat, begrijpen na de integratie van de ervaring wat er is gebeurd, vaak de omgeving op den duur ook. Het is de buitenwereld die stigma’s op je plakt: ‘gevaarlijke gek’, ‘gespleten geest’. Daarom is het een heel goede boodschap dat deze honkballer weer speelt. Daarmee zegt hij: ‘Dit is mij overkomen, maar hier ben ik nu.”
In de honkbalwereld zit niemand in over Halmans verleden. Zijn rentree wordt niet als een tweede kans gezien. Over wat er is gebeurd, wordt niet gesproken. „Mogelijk omdat hij onderdeel van een team was”, vermoedt Van Os. „Lid zijn van een hecht team in de sport kan verbinding voor het leven geven. Het familie-effect. Ook na heftige gebeurtenissen houden families zich vaak bijeen.”
„Vergeet niet dat we net zoveel verdriet om Jason als om Greg hebben gehad”, zegt technisch directeur Tjerk Smeets van de KNBSB. „Het is ontzettend mooi dat hij het nog zo goed kan. Voor hemzelf, maar ook voor het Nederlands team.”
Vervloekte krantenkop
De terugkeer van Halman krijgt juni 2019 nog een extra dimensie. Hij heeft dan al de meeste dubbele honkslagen van de hoofdklasse achter zijn naam. De beloning is niet mis: een rentree in de nationale ploeg.Na overleg met zijn staf heeft bondscoach ’t Hoen geconcludeerd dat Halman een plek in het team verdient. „De beste spelen in Oranje en Jason behoort daartoe”, aldus ’t Hoen. Directeur Smeets: „Je kunt er heel melodramatisch over doen, maar de feiten wijzen uit dat hij een van de betere spelers van de hoofdklasse is.”
Niet veel later zaten ’t Hoen en Smeets met de speler om tafel. Halman wilde graag. Hij vond het mooi tegenover zijn kinderen, die hun vader voor het eerst in een vol stadion zouden zien spelen. Toch wilde Smeets de vraag wel gesteld hebben. Besefte Halman ook dat er „een hoop shit” op hem af kon komen? De speler knikte.
Terwijl honkbalsites het verleden lieten rusten, deden landelijke media dat niet toen bekend werd dat Halman mee zou doen aan het World Port Tournament (WPT) in Rotterdam, dat vrijdag begon.
Daarmee kwam dus ook de ‘shit’. Enkele krantenkoppen leidden tot tumult. „Honkballer Halman na doodsteken broer weer in Oranje-selectie”, schreef onder meer het AD. Vriend en international Dwayne Kemp schakelde bekenden in om het bericht aan te laten passen. Directeur Smeets vond het smakeloos en deed ook een poging tot correctie, net als de teammanager van Twins. Te vergeefs. Kwestie van persvrijheid, kregen ze te horen.
Halman zelf praat niet met de pers en zal ook na wedstrijden op het WPT geen interviews geven. Ook zijn familieleden willen niet praten.
Kemp: „Voor mij is het belangrijkste dat Jason weer plezier heeft. Zijn hart zegt: ik wil weer spelen.”
Een versie van
dit artikel
verscheen ook in
NRC Handelsblad
van 13 juli 2019
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten