Afbeelding: Volkskrant |
href="http://www.volkskrant.nl/sport/wordt-schippers-de-snelste-vrouw-op-aarde~a4350255/">Hier ---)
"De verkeerde genen
Chinezen blinken uit in tafeltennis, Canadezen in ijshockey, Nieuw-Zeelanders in rugby en Nederlanders in schaatsen. Die overheersing wordt vrijwel nooit verklaard uit genetische voordelen, eerder uit de sociaal-culturele factoren die per land verschillen.
Hoe anders is dat op de sprint. Zwarte atleten overheersen die discipline al decennia, bij de mannen en de vrouwen. Vaak staat er hooguit één blanke sprinter in de finale van de 100 meter: bij de WK atletiek streed Schippers vorig jaar tegen loopsters uit Jamaica, Trinidad, de Verenigde Staten en Nigeria. De meest gehoorde verklaring van de afgelopen decennia: zwarte atleten hebben een genetische voorsprong.
Wetenschappers denken daar anders over. Huidskleur wordt volgens genetici verward met eenvormigheid. In werkelijkheid zegt een donkere tint weinig over het genenpakket. De verschillen tussen mensen met Afrikaanse wortels zijn vaak groter dan tussen blanken onderling, of tussen blanken en Aziaten, of tussen Latino's en Australiërs.
De reden? De meeste mensen zonder Afrikaanse wortels stammen af van een kleine groep voorouders, mogelijk minder dan duizend, die Oost-Afrika 80- tot 100 duizend jaar geleden verlieten en zich verspreidden over de wereld. 'Vanuit een genetisch perspectief zeg ik graag dat alle Europeanen op elkaar lijken', aldus geneticus Kenneth Kidd van Yale University in het boek The Sports Gene, van journalist David Epstein.
Het vermeende voordeel van zwarte sprinters is de afgelopen vijftien jaar met veel geduld onderzocht door de Britse hoogleraar Yannis Pitsiladis. Hij heeft het dna van honderden Amerikaanse, Caribische en Europese topsprinters verzameld en geanalyseerd, onder wie Usain Bolt. Aanvankelijk in de hoop dat hij speed genes zou ontdekken.
Gaandeweg stelde hij zijn theorie bij. De meeste sprinters hebben inderdaad snelle spiervezels, stelde hij vast. Maar hij deed nog een ontdekking. Ook verbluffend veel Aziaten en blanken beschikken over die vezels. Toch zijn de meesten niet snel (net als de overgrote meerderheid van de zwarte bevolking). Sprinten is een complex samenspel tussen botten, pezen, spieren, longen, hart, bloed, gewrichten en geesteskracht.
Pitsiladis' conclusie (getrokken voor de opkomst van Schippers): 'De genen spelen een belangrijke rol bij het behalen van topprestaties, dat is ongetwijfeld waar. Maar de raciale visie is onzin.'
Zwarte sprinters zijn volgens de hoogleraar sneller, omdat de maatschappelijke voorwaarden voor sprintsucces in Amerika en Jamaica simpelweg beter zijn dan elders. Het is een sociaal-culturele kwestie. Vandaar dat Jamaica en Amerika altijd topsprinters afvaardigen naar de Spelen. Ditmaal: Elaine Thompson (10,70), Shelly-Ann Fraser-Pryce (10,70), English Gardner (10,74), Tianna Bartoletta (10,78) en Tori Bowie (10,78)."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten