UIT DE OUDE DOOS (2011) / EVEN NADENKEN / GROENE COLUMNIST OPHEFFER / RELIGIE BELONEN EN/OF STRAFFEN: 'Een extra arm'

Verder geen commentaar...

Originele Column van Opheffer/Theodor Holman van de Groene Amsterdammer, en nog veel meer   ---  Hier   ---

Opheffer

Een extra arm

Ik heb niet veel vrienden, maar wel veel kennissen. Onder die laatste groep zitten er veel die geloven in God.
Omdat ik sommigen al dertig jaar of langer ken, hebben we vaak over hun geloof gediscussieerd. Daaruit heb ik de conclusie getrokken dat zij - allemaal redelijk intelligente mensen - niet van hun geloof af te brengen zijn, en ik niet van mijn ongeloof.

19-10-2011

Sterker: ik vermoed dat Geloof in je genen zit.
Bekend is het verhaal van de twee joden in het concentratiekamp. Ze weten beiden dat ze moeten sterven. De een gaat bidden. Dan vraagt de ander: 'Waarom bid je?' Zegt de ander: 'Om God te danken.' 'Waarvoor?' 'Ik dank God dat ik niet zo ben als zij.'
Een mooi verhaal, vooral ook omdat het precies aangeeft wat ik wil beweren: zelfs wanneer je zelf het bewijs bent geworden dat een barmhartige God niet bestaat, zoeken gelovigen nog hun toevlucht tot Hem.
Sommige denkbeelden draag je met je mee als een arm, misschien zelfs wel een extra arm of een been, en die wil je dus niet missen.
Vermoedelijk heb ik ook van die extra armen en benen, maar het moeten bij mij wel kunstarmen en -benen zijn, want ik heb veel denkbeelden afgezworen.
Afgelopen zaterdag zat ik in de tram en reed langs de Beurs, waar er gedemonstreerd werd in het kader van Occupy Wall Street. Ik weet niet precies waartegen werd gedemonstreerd - daar is moeilijk achter te komen - maar het was ongetwijfeld tegen het ongebreidelde kapitalisme, tegen de banken die de schuld zijn van de huidige crisis en waartegen niets wordt ondernomen, want ze krijgen daar nog steeds bonussen, en tegen de mogelijkheid dat mensen zich idioot kunnen verrijken ten koste van anderen.
De demonstratie zag eruit als een oude Dylan-song, waar ik trouwens nog steeds graag naar luister.
Maar terwijl ik verder naar het Centraal Station tramde, dacht ik weer: waarom kan ik het niet meer? Waarom kan ik niet meer denken zoals deze demonstranten? Natuurlijk, ik vind die bonussen ook belachelijk, tenzij iemand een bonus krijgt waardoor we uit de crisis komen. Je beloont slecht gedrag.
Maar goed beschouwd schijnt de oplossing van de huidige economische crisis te zijn dat we Griekenland en die andere landen die het moeilijk hebben ook een bonus geven (extra geld, schuldensanering) voor slecht gedrag, precies zoals de banken bonussen hebben gegeven voor het slechte gedrag van hun bestuurders. Ik krijg dat niet goed bij elkaar in mijn hoofd. Geef bankdirecteuren geen bonus meer, prima, maar geef dan ook geen bonus aan landen die ons bedonderd hebben. Of geef zo'n land een bonus voor slecht gedrag - vind ik ook goed - maar ga dan niet a priori tekeer tegen bonussen voor een financieel expert bij een bank die uitstekend werk aflevert.
Als mijn werkster zomaar iets extra's doet, beloon ik haar. Dan geef ik haar een bonus. Ik merk dat mijn werkster dat leuk vindt. Ikzelf heb nog nooit een bonus gekregen voor wat ik doe: het schrijven van stukjes. Ik zou dat (uiteraard) wel willen, maar toch gek vinden.
Wat is het principiële verschil tussen de bankdirecteur die een bonus krijgt, mijn werkster, mij en Griekenland?
Ik zou me in mijn oordeel kunnen laten leiden door rechtvaardigheid. Maar dan kom ik er niet uit. Mijn werkster geen bonus geven, is namelijk ook rechtvaardig. Ook met een beroep op 'moraliteit' kom ik er niet. Wat is er moreel fout aan het vragen van een bonus? Ik weet het niet. Steeds vaker denk ik dat 'eigenbelang eerst' een goed uitgangspunt is. Dat vindt mijn werkster leuk, de bankdirecteur, Griekenland en ik ook.
Over 'eigenbelang eerst' heeft Dylan nooit gezongen.
Toch wordt dat door de demonstranten bij de Beurs ook nagestreefd.