Meneer Aart moet altijd zeuren
Trouw, Monic slingerland − 09/11/99
Welke Nederlanders hebben zo'n grote invloed gehad op de twintigste eeuw, dat na hen de wereld niet meer dezelfde was? Beroemd, berucht of onderschat, wie veroorzaakte een wending in onze levenswijze, markeerde een doorbraak in ons denken? Met het eind van de eeuw in zicht blikt Podium iedere dinsdag terug op invloedrijke landgenoten in de afgelopen honderd jaar.
Spijkerpak, nozemhaar, ernstig gezicht, twinkel in de blik. En dan het verhaal van Jezus aan de afwas, samen met Maria Magdalena in de keuken. Aart Staartjes, de zoon van een timmerman, maar dan uit Amsterdam-Noord, las op de televisie uit de bijbel voor. Uit 'Woord voor Woord', de kinderbijbel van Karel Eijkman.
Hij begon er in 1967 mee, op verzoek van de toenmalige interkerkelijke omroep Ikor. Blijkbaar had iemand bij de Ikor in de gaten dat de toen 29-jarige acteur met kweekschoolopleiding talent had, voor iets met kinderen en televisie. Dat talent van Aart Staartjes, nu 61, heeft de Nederlandse televisie legendarische kinder- en jeugdprogramma's opgeleverd als de Stratenmaker op Zee-show, De Film van Ome Willem, de J.J. de Bom-show en Het Klokhuis. Daarnaast speelt hij sinds 1982, jaar in jaar uit, in Sesamstraat.
Daarom is hij de aangewezen persoon om op een zaterdag in november Sinterklaas met schimmel en Pieten in een Nederlandse haven te ontvangen. Hij doet dat zaterdag 13 november voor de achttiende keer live op tv, in Hattem.
Het lukt hem al meer dan dertig jaar om kinderen voluit te laten lachen door wat ze op televisie zien. Te vaak kijken mensen naar de buis ,,als kippen naar het onweer'', vond Staartjes al in 1975. Dat krijg je met die in elkaar geflanste programma's, snel en makkelijk gemaakt. Wat je doet, moet altijd goed zijn, ook als niet direct het oog erop valt, besloot hij toen hij als aankomend acteur Parijs bezocht en bovenaan de Notre Dame de stenen waterspuwers zag, volmaakt afgewerkt, maar alleen goed zichtbaar voor de duiven. Sinds 1975 zijn er vele volwassenen rijk geworden met kinderprogramma's die even interessant zijn als het onweer voor kippen. Foxkids, Cartoon Network: vluchtig als gesponnen suiker.
Van al Staartjes' werk valt op dat het niet alleen met gevoel voor kwaliteit, maar ook met gevoel voor grenzen gemaakt is. Want iets nieuws doen wil niet per definitie zeggen: alle remmen los. Dat vinden sommige volwassenen misschien wel leuk, maar de meeste kinderen worden er bang van. Kinderen zijn het meest conservatieve publiek dat je je kunt voorstellen, ze houden van een vast stramien. En van een paar ijzeren regels. Het verhaal moet op de een of andere manier goed aflopen, gemeen gedrag dient bestraft, en iedereen moet zich aan zijn rol houden. De dommerd moet dom zijn, de stoutert stout, meneer Aart moet altijd zeuren. En als Sinterklaas met een stoomboot een haven binnenvaart en na aankomst rustig tussen de kinderen door rijdt, moet presentator Aart zenuwachtig zijn.
Het wordt soms een wilde bende, met Wieteke van Dort, Joost Prinsen en Edwin Rutten, met wie Staartjes al tientallen jaren een gouden team vormt. Maar het blijft - meestal - binnen de grenzen die kinderen betamelijk vinden. Nu krijgen jeugdige alleseters op tv dagelijks hun portie moorden voorgeschoteld. Ouders die zich toen opwonden omdat het woord 'poep' in de Stratemaker op Zee-show klonk, hebben alle reden terug te verlangen naar die uitzendingen.
Van het begin af aan waarderen kinderen de programma's waar Aart Staartjes aan meewerkte meer dan de omroepbazen. De J.J. de Bom-show, gebaseerd op brieven die kinderen stuurden en waarin ze schreven over mishandeling, pesten en de ruzies van hun ouders, moest in 1981 zonder opgaaf van reden stoppen. Sesamstraat moest regelmatig wijken voor de eerste de beste voetbalwedstrijd en het educatieve programma Het Klokhuis werd een aantal jaren geleden zomaar even opgeheven. Pas toen kinderen in een bliksemactie 40 000 handtekeningen ophaalden trokken de bestuurders hun conclusies. Maar al zijn de programma's vandaag de dag niet goed meer weg te denken, de vertrouwde begintijden voor en na het Jeugdjournaal zijn vanwege het voetbalgeweld nog altijd niet heilig.
Voor een deel is de bijdrage van Aart Staartjes aan deze programma's niet direct zichtbaar, doordat hij ook regisseur is. Alle kinderen kennen hem van zijn rollen, zoals die van de slechtgehumeurde meneer Aart in Sesamstraat.
Sommige kinderen worden bij de aankomst van Sinterklaas gerustgesteld omdat die rare meneer Aart hun nervositeit wel even overneemt. En dus is het goed.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten