Wetenschap: Hoe het komt dat Nederlanders zo Lang Zijn

Uit Trouw, 09/04/2015

Seksuele selectie laat Nederland groeien, Langste volk ter wereld haalt toppositie niet alleen uit melk en welvaart

KICK HOMMES - 09/04/15, 01:32
Langste volk ter wereld haalt toppositie niet alleen uit melk en welvaart

Dat de Nederlanders de langste mensen ter wereld zijn, was al bekend. Goede gezondheidszorg, gezonde voeding (melk en vlees) en een groeiende welvaart hebben daar de basis voor gelegd, zo was de consensus onder wetenschappers. Aan deze lijst kan nu echter een nieuwe oorzaak worden toegevoegd: natuurlijke selectie.

De Nederlandse man, die in 1860 met gemiddeld 165 centimeter relatief klein was, spurtte in 150 jaar naar de top van de ranglijst. In 2013 werd volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek het gemiddelde van 181 centimeter aangetikt. Die groeispurt kwam niet alleen door het drinken van een goed glas melk en een florerende economie. Amerikaanse mannen, die ook in welvaart leefden, groeiden in die periode slechts met zes centimeter.

De Nederlander Gert Stulp heeft mogelijk een antwoord op het waarom van de groeispurt. Hij publiceerde gisteren in het Engelse tijdschrift Proceedings of the Royal Society B een onderzoek onder ruim 42.000 Nederlanders uit drie generaties, waaruit blijkt dat lange mannen (minimaal zeven centimeter boven het gemiddelde) in Nederland meer kinderen krijgen. Zij geven hun genen door aan deze kinderen, die eveneens de lucht in schieten en bovendien langer leven. Het gevolg: de Nederlandse bevolking wordt langer.

"In de langste populatie wordt lengte bevoordeeld", zegt Stolp, die zelf twee meter is. "Genen bepalen voor 80 procent de lengte van een persoon. Een lange man krijgt in Nederland een kwart kind meer dan de minst vruchtbare man, die veertien centimeter kleiner is dan het gemiddelde. Omdat de kinderen langer zijn, stijgt de gemiddelde lengte een generatie later ook."

Dat effect is overigens niet heel duidelijk zichtbaar, verwacht Stolp. Omgevingsfactoren, zoals de welvaart of de gezondheidszorg, hebben directere gevolgen voor de lengte van de Nederlander. "Qua effect komt natuurlijke selectie niet eens in de buurt van een centimeter verschil, gok ik. Maar ook kleine verschillen tellen. Dit zou kunnen verklaren waarom een Nederlander groter is dan een Scandinaviër."

Maar waarom wordt dan juist de Nederlander zo lang? Stolp ziet een culturele oorzaak: seksuele selectie. "Nederlandse vrouwen van gemiddelde lengte vallen op een lange man. Daarvoor geven de cijfers iets van bewijs. Lange Nederlandse mannen krijgen eerder een partner en hebben langer kans op kinderen, ook als ze de veertig al zijn gepasseerd. Dat is cultureel bepaald. In Amerika is het juist andersom."