Even tot hier - Thierry blijft
Uit Even tot hier met Niels van der Laan en Jeroen Woe.
Insta: 'vanderlaanenwoe_eventothier'
*
Knack.be - Opinie
Het is in de oefeningen in hypocrisie dat Van Grieken en Baudet kwetsbaar blijven
Bert Bultinck
Hoofdredacteur van Knack
'De meest explosieve gedachten passeren probleemloos bij het Vlaams Belang, maar o wee als je het partijcharter niet tekent', schrijft Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck.
De regelneverij achteraf is zo mogelijk nog absurder dan de crisis zelf. Bij twee recente opstootjes in extreemrechtse partijen in Vlaanderen en Nederland waren het niet de bruine randjes die verrasten, maar de lippendienst aan de eigen statuten. In Nederland begon de ellende voor Thierry Baudet, het uithangbord van Forum voor Democratie, toen bleek dat zijn jongerenafdeling onversneden fascisme en antisemitisme in het rond strooide. SS-spreuken werden uitgewisseld, en Joden, zo werd vlakaf betoogd, zouden 'internationale pedonetwerken' bestieren. De leider zelf schoof, meer dan een week later, ook nog eens de verspreiding van het coronavirus in de schoenen van Georges Soros, de Hongaars-Amerikaanse multimiljardair die voor complotdenkers achter alle mogelijke wereldproblemen zit. Hij stipte en passant aan dat 'bijna iedereen' die hij kent antisemiet is, alsof dat een pluspunt was. Na de commotie stapten verschillende kopstukken van Forum voor Democratie op, en stelde Baudet het leiderschap van zijn partij ter beschikking. Het partijbestuur wil nu een bindend referendum organiseren over dat leiderschap, maar de vraag rijst of een en ander spoort met, jawel, het huishoudelijk reglement. Het antisemitisme is groot, maar de statuten zijn groter.
Het is in de oefeningen in hypocrisie dat Van Grieken en Baudet kwetsbaar blijven.
In Vlaanderen was er de niet minder bizarre demarche van Vlaams Belang-lid Carrera Neefs. Neefs zette zichzelf, gekleed in een Beiers jurkje, op sociale media te kijk toen ze bloemen op het graf van Willem Heubel legde, een Nederlander die in 1940 bij de Waffen-SS was terechtgekomen, en niet per ongeluk. Het voorval legde bloot hoezeer het Vlaams Belang, dat de laatste jaren graag zo proper mogelijk op het toneel verschijnt, nog altijd wortelt in de donkerste periodes van de Tweede Wereldoorlog. Maar net als in het geval-Baudet belandde de zaak in de administratieve jungle van de eigen cenakels, waar druk met reglementen werd gezwaaid, als betrof het de rechtsstaat die ze eigenlijk willen omverwerpen.
Anders dan Baudet is Neefs helemaal niet het hart van haar partij: ze was gemeenteraadslid in Wuustwezel, verkozen op een N-VA-lijst, en sloot zich al snel aan bij het VB. Die beweeglijkheid toont hoezeer de achterdeuren van VB en N-VA voor elkaar open blijven staan. Van Schild & Vrienden is bekend dat ze niet minder gretig bij N-VA-jongeren rekruteerden dan bij de jeugdafdelingen van het VB. Dat Neefs zich bij de extreemrechtse partij in de marge bevindt, was wellicht een van de redenen waarom VB-voorzitter Tom Van Grieken er niet zo veel moeite mee had om haar uit de partij te zetten. Opvallend genoeg deed hij dat niet vanwege haar eerbetoon aan een nazi - 'een individu mag rouwen om iemand', aldus Van Grieken - maar omdat ze, jawel, het partijcharter niet wilde ondertekenen. Waarop Neefs prompt liet weten dat de regels waren geschonden: 'Mijn ontslag is in strijd met de procedures van het Vlaams Belang.'
De meest explosieve gedachten, ridicule complottheorieën en van de pot gerukte speeches passeren bij het Vlaams Belang zonder probleem, maar o wee als je het partijcharter niet tekent. Intern moeten die regels ervoor zorgen dat de groep niet uit elkaar valt, waardoor de collectieve boodschap zou verwateren. Maar die redelijkheid is maar schijn: veel aanknopingspunten biedt ze niet om leden of leiders van de complottheorieën af te helpen. Er zit misschien een systeem in de waanzin, maar het blijft wel waanzin.
Maar de procedures zijn er ook voor extern gebruik. Ze kunnen aangewend worden om iemand uit de partij te zetten als die de partij schade berokkent, bijvoorbeeld omdat de dame in kwestie potentiële centrumrechtse kiezers afschrikt. Dankzij die regels kan dat gemakkelijk, zonder dat er van haar in morele zin afstand wordt genomen. Dat Van Grieken de defenestratie van Neefs verdedigde met het argument dat ze het politiek 'uitermate onhandig' heeft aangepakt, is geen detail, maar het geheim van zijn strategische spreidstand. Het is het gekronkel van een partijvoorzitter die aan de ene kant extremistische figuren als Dries Van Langenhove in zijn partij duldt, en aan de andere kant ook graag in het centrum nog wat wil groeien. Hoe theatraal partijen als Vlaams Belang en Forum voor Democratie zich ook tegen het establishment keren: het is in die oefeningen in hypocrisie dat ze, hoe gevaarlijk ook, kwetsbaar blijven.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten