donderdag 27 december 2018

EVEN TERUGKIJKEN(Juni 2018): 'Falend Toezicht' - Fipronil-eieren en VBMO-examen-catastrophe Maastricht / FALENDE OVERHEID FLUTTE-III & VOORGANGERS / ANALYSE COLUMNIST POLITIEK VAN ROESSEL, GROENE AMSTERDAMMER /




Falend toezicht

 
 
Gelukkig is niemand doodgegaan of blijvend gehandicapt geraakt van het eten van giftige fipronil-eieren. Daarentegen ondervinden de eindexamenleerlingen van twee vmbo-scholen in Maastricht wel de concrete gevolgen van de puinhoop op hun school en krijgen zij – vooralsnog – hun diploma niet, ook al hadden ze aanvankelijk gehoord dat ze waren geslaagd. Wat de eiereters en de scholieren met elkaar verbindt, is dat beiden moeten kunnen vertrouwen op het toezicht vanuit de overheid, of dat nu van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (nvwa)is of van de Inspectie van het Onderwijs.

Natuurlijk zijn eerst de leveranciers van het zogenaamde wondermiddel tegen bloedluis in kippenstallen, de eigenaren van het bedrijf Chickfriend, en het bestuur van de Maastrichtse scholen verantwoordelijk voor de fraude met het verboden middel fipronil en het wanbeleid. Maar het toezicht vanuit de overheid is juist bedoeld om dit soort fraude en misstanden te voorkomen. Van de eindgebruikers, de eiereters en de scholieren, kun je niet verwachten dat ze elk voedingsmiddel en elke school aan een diepgravend onderzoek onderwerpen. Dat toezicht is des te prangender als – zoals in Maastricht – de scholieren vanwege de monopoliepositie van de onderwijskoepel letterlijk geen andere kant op kunnen.

Dat er op het schoolexamen geen toezicht is, is op z’n zachtst gezegd vreemd. Het schoolexamen telt voor de helft mee voor het uiteindelijke cijfer bij het eindexamen. Maak je de cijfers van het schoolexamen mooier dan de daadwerkelijke kennis van de leerlingen is, dan is de halve buit dus al binnen. Het is goed dat de landelijke vereniging van schoolbesturen nu besloten heeft tot een landelijk en onafhankelijk onderzoek naar de schoolexamens. Maar de minister van Onderwijs heeft hier ook een eigen rol in.

De mentaliteit bij toezicht-houdende instanties moet veranderen. Weg met dat binnen de lijntjes kleuren

Het falend toezicht op de eieren laat een telkens terugkerend patroon zien bij menige toezichtaffaire. Een patroon dat wordt gekenmerkt door wat wel ‘strikt binnen de lijntjes kleuren’ genoemd kan worden. Elke schakel in de keten, van kippenboer tot nvwaen ministerie, is vooral bezig zich aan de eigen strikte taak te houden, laat maar wat graag het inkleuren van het naastgelegen vakje aan een ander over, en kijkt niet naar het einddoel, in dit geval: gezonde eieren. Zelfs niet als door tipgevers de alarmklok al wordt geluid. Dat een afdelingshoofd bij de nvwa dan nog vindt dat een vraag over het gevaar van fipronil in kippenstallen eerst ‘via de lijn diende te lopen’, zoals NRC Handelsblad wist te achterhalen, is tekenend voor de taakopvatting. Als de kleurvlakjes op papier maar kloppen.

Een samenleving zonder risico’s bestaat niet. Meer toezicht is ook niet altijd de oplossing als er wat fout gaat, al zou het instellen van toezicht op de schoolexamens het overwegen waard zijn. Wat dringend moet veranderen is de mentaliteit bij toezichthoudende instanties. Weg met dat binnen de lijntjes kleuren. Fraudeurs zijn je dan altijd een stap voor. Die blijven sowieso nooit binnen de lijntjes. Maar ook slechte schoolbesturen doen dat niet.

Dus is er behoefte aan onorthodox denken, aan een werkhouding die wars is van ‘via de lijn laten lopen’, aan mensen die hun netwerk gebruiken voor het inhoudelijke doel van hun werk en niet voor hun carrière. Beloon die werkhouding en niet het inkleurgedrag. Zodat eiereters en scholieren op het toezicht kunnen vertrouwen.

Aukje van Roessel werkt sinds 2004 als politiek redacteur voor De Groene Amsterdammer. Voor haar wekelijkse kroniek In Den Haag kreeg ze de Anne Vondelingprijs 2015 voor politieke journalistiek. 

Meer van Aukje van Roessel in 'de Groene'   ---  Hier  ---






Uit: Groene nr.26–27 juni 2018

De hele Editie Nr. 26, van 27 juni 2018:

Hele Editie   ---  Hier  ---


Geen opmerkingen:

Een reactie posten