Niet de kiezer, maar partijen raken op drift
Vanaf vandaag staat op trouw.nl een interactieve kaart van de
Rotterdamse wijken waar Trouw verslag over doet. Wat zijn de
demografische kenmerken van de wijken en hoe stemden de Rotterdammers de
afgelopen jaren?
De tekst loopt verder onder de kaart.
Klik op de wijken voor meer informatie over de inwoners, hun gezinnen en
hun huizen. De rode stippen zijn stembureaus. Klik hierop om te zien
wat hier gestemd werd bij de laatste verkiezingen.
Joost Smits, oprichter van de Politieke Academie,
een onderzoeksbureau dat de gegevens aanleverde, maakt ook een
kanttekening bij de veronderstelde verdeeldheid. In 2010 begon hij met
het verzamelen van verkiezingsuitslagen, en toen hij de stemmen tussen
1998 en 2012 vergeleek, bleken die eigenlijk heel stabiel.
'We hebben de PvdA nog gewaarschuwd: kijk uit, het gaat niet goed'
Joost Smits, oprichter van de Politieke Academie
Stabiel
Natuurlijk, erkent Smits, het ene jaar
wordt de VVD het grootste, dan weer groeit het CDA fors of verliest de
PvdA, maar hoe mensen op bepaalde plekken stemmen, blijft stabiel. Met D66 en SP als uitzondering, kiezers van die partijen zijn geneigd meer te zweven.
Het kan gebeuren dat kiezers tijdelijk
‘hun’ partij minder zien zitten. Zo was de PVV in 2012 minder populair
dan in 2010. Vaste PVV-kiezers gingen vooral niet stemmen. Een ‘mooi
verlies’ noemen ze dat bij de Politieke Academie. Smits: “Dan kun je nog
eens naar die wijken gaan om uit te leggen wat je doet. Zo win je die
stemmen terug.”
Een partij heeft echt een probleem als
kiezers massaal overlopen naar concurrenten. Al in 2015 zag Smits dat
aankomen bij de PvdA. “We hebben ze nog gewaarschuwd: kijk uit, het gaat
niet goed.” De sociaaldemocraten leden vorig jaar het grootste verlies
uit hun bestaan.
Niet de kiezer, maar de partij was
op drift geraakt, analyseert Smits. “We hebben Leiden onderzocht.” De
mensen in arbeiderswijken stemden daar vroeger PvdA. Nu Denk of PVV. “De
PvdA is nu populair in wijken met hoogopgeleiden. Dat is raar, daar
woont niet de traditionele achterban.” Smits vond het slim dat
oud-PvdA’er Jacques Monasch vooral met weggelopen partijleden wilde
praten. “Van hun krijg je een heel ander antwoord hoe je verder moet dan
van de blijvers.”
'Katendrecht en Kop van Zuid
zijn van verloederde buurten met verlaten pakhuizen veranderd in wijken
voor beter gesitueerden'
Transformatie
De stemverdeling rond de Rotterdamse
Afrikaanderwijk vindt Smits ‘heel interessant’. Vooral Denk is heel
groot. En Nida, dat probeert een breder progressief kiezerspubliek aan
te spreken, doet het toch ook vooral goed in de ‘migrantenwijken’ op
Zuid en in Rotterdam-West.
Tegelijk stemmen sinds een aantal jaar
meer Zuiderlingen D66 en GroenLinks. Dat houdt volgens Smits verband met
de grote transformatie die wijken zoals Katendrecht en de Kop van Zuid
hebben doorgemaakt. “Die zijn van verloederde buurten met verlaten
pakhuizen veranderd in wijken voor beter gesitueerden.” En dat is
precies de groep waar D66 goed scoort.
Wie wordt de grootste in Rotterdam,
volgende week? Aan voorspellingen waagt Smits zich normaal gesproken
niet. Maar hij onderzocht al eens, toen Wilders deelname in Rotterdam
aankondigde, het potentieel voor de PVV. “We kwamen toen op tien à
twaalf zetels voor Leefbaar Rotterdam en vier tot zes voor de PVV.” En
kijk eens naar de peilingen, zegt hij: Leefbaar blijft de grootste, op
ongeveer negen, de PVV staat op drie.
Uiteindelijk ziet Smits verkiezingen als
een spel met heel veel variabelen, waarbij je uiteindelijk in het midden
uitkomt. Zoals de lengte van Nederlanders onderling heel erg kan
verschillen, maar we ook een gemiddelde lengte hebben. “Als je geen
campagne voert, pak je geen zetels. Maar als alle partijen intensief
campagne voeren, kun je het effect daarvan tegen elkaar afstrepen.
Verkiezingswinst zit niet in een programma, kandidatenlijst of de
actualiteit. De kiezer is loyaal. Alleen partijen raken soms op drift.”
Lees ook de andere verhalen van onze pop-upredactie in Rotterdam:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten