Originele artikel op VK.nl --- Hier ---, meer Volkskrant Magazine --- Hier ---
Joodse Walter overleefde Zaventem dankzij islamitische Hassan
Interviewspecial Volkskrant Magazine 2016
Walter Benjamin, jood, raakte zwaargewond in Zaventem, Hassan Elouafi, moslim, snelde naar hem toe. Hun vriendschap raakt in België een gevoelige snaar.Ik wil laten zien dat je best van mening kunt verschillen over Israël en toch bevriend kunt zijn
'Parkeerplaats op de luchthaven gereserveerd?' 'Check.''Auto gehuurd?' 'Check.'
'Een auto met voldoende plaats voor de rolstoel?' 'Ja, natuurlijk.'
'En vergeet je rijbewijs niet. Ik kan niet rijden, hè, met één been.'
Walter Benjamin en Hassan Elouafi zijn opgewonden. Over drie dagen vertrekken ze naar Israël en er moet nog van alles geregeld. Zeker aangezien een cameraman hun reis zal vastleggen om er later een documentaire van te maken. 'Ik hoop dat we die film in scholen kunnen tonen', zegt Walter. 'Ik wil laten zien dat je best van mening kunt verschillen over Israël en toch bevriend kunt zijn.'
Op papier vormen de twee een onwaarschijnlijk reisduo. Hassan Elouafi (41), mecanicien op de luchthaven, inwoner van een Brusselse volkswijk, geen prater. Walter Benjamin (48), eigenaar van een relatiebemiddelingsbureau, wonend in het mondaine deel van Brussel en qua karakter een open boek. O ja, ook een dingetje, als je samen naar Israël reist: Hassan, een vrome moslim afkomstig uit Marokko. En Walter, een liberale jood. In het gewone leven waren de twee elkaar waarschijnlijk nooit tegengekomen. Maar op 22 maart 2016, de dag van de aanslagen in Brussel, haakten hun levens onverhoeds ineen. Op de vloer van de lucht-haven van Zaventem, tussen brokstukken, bloedplassen en lichaamsdelen, ontstond hun vriendschap. Een vriendschap die ze willen uitdragen, als symbool van hoop en vrede. Als een manier om de aanslagen, waarbij 35 doden en 324 gewonden vielen, te boven te komen.
Plots een knal
Walter Benjamin © Sanne de Wilde
CV Walter Benjamin
48 jaar, Geboren in BelgiëOprichter en bedrijfsleider relatiebemid-delingsbureau Laura Hamilton
Gescheiden, één dochter
Hassan Elouafi © Sanne de Wilde
CV Hassan Elouafi
41 jaar Geboren in MarokkoTechnicus op luchthaven Zaventem
Getrouwd, drie kinderen
Die 22ste maart zou Walter Benjamin naar Tel Aviv vliegen, waar zijn ex-vrouw en zijn dochter wonen. 'Ik bezoek mijn dochter minstens eens per maand. Ik vlieg zoals andere mensen de trein nemen, het is routine. Meestal koop ik op de luchthaven eerst ontbijt in de supermarkt en check ik daarna in. Maar die dag was het druk en ging ik meteen naar de check-in. Achteraf heb ik me nog duizend keer afgevraagd: waarom ben ik niet gewoon die supermarkt binnengegaan? Dan had ik nu mijn beide benen nog.
'Ik stond in de rij om mijn bagage af te geven toen ik plots een knal hoorde. Ik dacht nog: welke idioot schiet er nu vuurwerk af op een luchthaven? Pas toen ik een oranje vuurbal zag en mensen begonnen te rennen, besefte ik: een aanslag. Nog voor ik kon reageren, ontplofte de tweede bom, op amper drie meter van mij. Ik vloog achteruit, alsof ik werd weggeblazen door een F16. Toen ik opkeek, zat ik midden in een oorlogsscène. Naast me lag een man zonder hoofd, verderop was een vrouw doormidden gesneden, iedereen was in stukken. Ik zag verbrande mensen, verminkte mensen, vreselijke dingen. Toen keek ik naar mezelf: mijn linkerbeen lag in een vreemde hoek, mijn rechterbeen was weg. Ik zag het bloed wegstromen, ik dacht dat ik zou sterven. Toen ik later in het ziekenhuis aankwam, had ik nog maar één liter bloed in mijn lijf. Het is nipt geweest.'
Terwijl iedereen om hem heen wegvlucht uit angst voor een derde bom, baant Hassan Elouafi zich een weg door het puin naar de zwaargewonde Walter. De Marokkaanse Belg, die al twintig jaar als technicus op de luchthaven werkt, wijkt niet van zijn zijde. Hij helpt een militair om Walters rechterbeen af te binden, en een brancardier om hem uit de luchthaven te evacueren. 'Hij heeft mijn leven gered', herhaalt Walter keer op keer.
Ze zitten naast elkaar in Walters bel-etage, met zicht op een sfeervol verlicht plein. Begrijpelijk dat Walter hier wilde blijven wonen, ook al moest hij de eerste maanden op zijn billen de trap op en zeiden de dokters dat hij beter kon verhuizen. Ondertussen kan hij weer een beetje lopen. Zijn linkerbeen zit in een metalen raamwerk dat de botten bijeenhoudt, zijn rechterbeen is vervangen door een prothese tot boven de knie. Drie keer per week gaat hij naar het ziekenhuis voor revalidatie.
Hassan, naast hem op een designbank, is fysiek ongeschonden, maar mentaal heeft hij het nog altijd zwaar. Sinds drie maanden is hij weer aan het werk op de luchthaven, maar hij heeft last van nachtmerries en flashbacks. 'In zekere zin is hij er slechter aan toe dan ik', zegt Walter, die toch ook met posttraumatische stress kampt. 'Ik heb de taferelen in de luchthaven ook gezien, maar ik was half buiten westen. Hij heeft alles bewust meegemaakt.'
Hassan, waarom vluchtte jij eigenlijk niet mee met alle anderen? Je riskeerde je leven voor een wildvreemde.
Hassan: 'Ik dacht er niet bij na. Hij lag daar alleen en ik zag dat hij leed. Ik zou in zo'n situatie ook willen dat iemand bij mij bleef. Hij was bang dat hij het bewustzijn zou verliezen, dus probeerde ik hem wakker te houden. En hij vroeg wanneer er hulp zou komen, dus ik zei dat ze er elk moment konden zijn. Op een bepaald moment wilde hij met zijn mama spreken. Zijn eigen telefoon was stuk, dus toen heb ik hem mijn telefoon gegeven.'Walter: 'Mijn moeders telefoonnummer is het enige dat ik uit mijn hoofd ken. Ik heb haar gebeld en gezegd: 'Er is een aanslag gebeurd, ik weet niet of ik het zal overleven. Bel mijn ex-vrouw in Israël en zeg haar dat ze mijn dochter beschermt.' Ik wilde niet dat mijn dochter op Facebook zou lezen dat er in Brussel een aanslag was geweest, ik wilde dat ze het van haar moeder zou horen.'
Een week later ging jij, Hassan, op zoek naar Walter.
Twaalf interviews om 2016 mee af te sluiten
Om 2016 goed af te sluiten sprak Volkskrant Magazine met twaalf Nederlanders die hun stempel op het jaar hebben gedrukt.Van Sylvana Simons tot Martin Garrix, van Ebru Umar tot Epke Zonderland. Over voetbal, hebzucht, glamour, terrorisme en de pakketjes van Coolblue.
Hassan: 'Het ging niet goed met me. Ik had vreselijke dingen gezien, die spookten door mijn hoofd. Ik dacht voortdurend aan hem, die man zonder benen, ik wilde weten of hij het had gered. Het nummer van zijn mama zat nog in mijn telefoon en na lang aarzelen heb ik haar gebeld. Ze vertelde me dat Walter nog leefde en dat hij me graag wilde zien. Toen ik dat hoorde, ben ik enorm beginnen huilen.
'Met Walter kan ik praten over de aanslag, over hoe ik me voel. Als we nachtmerries hebben of niet kunnen slapen, dan praten we daarover. Walter heeft me veel geholpen. Hij is zijn been verloren, maar toch blijft hij positief. Als ik zijn reactie zie, dan kan ik, terwijl ik fysiek in orde ben, het toch niet maken om zelf mijn hoofd te laten hangen?'
Tijdens zijn vier maanden in het ziekenhuis hield Walter op Facebook een dagboek bij. Voor een groeiende schare volgers schreef hij over zijn vriendschap met Hassan, en over hoe moslims niet alleen terroristen zijn, maar ook redders in nood. Zijn boodschap raakte in België een gevoelige snaar, vooral onder moslimjongeren, vaak scheef bekeken in tijden van terreur.
Tussen de operaties door kreeg Walter in zijn ziekenhuiskamer steeds meer media over de vloer, en ook steeds meer jongeren uit Molenbeek, die hem, een jood, als een held beschouwden. Nu wil hij een stichting oprichten voor de Molenbeekse jeugd, is hij bezig met een boek, en komt er een documentaire over de reis naar Israël. De twee willen ook samen naar Marokko gaan.
Walter Benjamin en Hassan Elouafi © Sanne de Wilde
Kan ik zeggen dat de aanslag je een missie heeft gegeven?
Walter: 'Ik had nooit gedacht dat ik zo'n rol zou spelen. Ik heb de media niet opgezocht, zij zijn naar mij gekomen en ze hebben ons verhaal verspreid. Nu gaan we naar Israël omdat ik dat aan Hassan had beloofd. Het is zijn droom om in de Al-Aqsamoskee in Jeruzalem te bidden. Ik had aanvankelijk helemaal niet het idee om daar een documentaire over te maken. Ik besef steeds meer dat het verhaal van Hassan en mij verteld moet worden, dat we daarmee mensen kunnen helpen. Veel moslims voelden zich na de aanslag bekeken als terroristen. Het feit dat wij tweeën daarover uitspraken hebben gedaan, heeft hen gesterkt. Maar ik hoop ook dat ons verhaal moslimjongeren helpt zichzelf vragen te stellen. Ze moeten zelf ook een inspanning doen. Het is niet normaal dat je thuis alleen Arabisch praat als je in België geboren bent.'Hassan, jij vertelde dat je naar dit interview kwam 'om Walter een plezier te doen'. Voor jou hoeft het niet zo?
Arabier, jood of christen, je moet altijd in vriendschap samenleven. We zijn allemaal gewoon mensen
Walter: 'Hassan heeft een andere persoonlijkheid, hij staat niet graag in de aandacht. Maar voor mij is het een manier om zin te geven aan de aanslag. Ik heb gezien hoe erg de gevolgen kunnen zijn als mensen tegen elkaar worden opgezet. Als ik niets doe, wordt het misschien nog erger. Of het iets zal uithalen, weet ik niet. Maar ik moet het doen.'
Eigenlijk ook triest, dat een vriendschap tussen een jood en moslim blijkbaar iets bijzonders is.
Walter: 'Voor ons maakt het niets uit. Mijn moeder is geboren in Egypte en ik heb een hoop Arabische vrienden.'
Hassan: 'In de islam is er geen onderscheid tussen joden of moslims. Volgens een overlevering zorgde de profeet voor zijn joodse buurman toen die ziek was. Arabier, jood of christen, je moet altijd in vriendschap samenleven. We zijn allemaal gewoon mensen.'
De buitenwereld ziet het niet altijd zo. Een moslimmeisje uit Molenbeek dat Walter in het ziekenhuis opzocht, vertelde dat haar vader woedend zou zijn als hij wist dat ze met een Israëliër praat.
Hassan: 'De houding van die papa komt door de oorlog in Israël. Israël heeft scholen verwoest en kinderen vermoord, daarom is er een haat tegen Israël.'
Walter: 'Ik accepteer je kritiek, en ik vind ook dat het Palestijnse probleem moet worden opgelost. Maar voor mij is Hamas in de Gazastrook de grootste boosdoener.'
Hassan: 'Dat is wat de media in Israël zeggen. Maar Hamas is verkozen door het volk.'
Walter: 'Dat weet ik, maar dat wil niet zeggen...'
Ho, die discussie gaan we hier niet voeren. Komt dat eigenlijk wel goed met jullie, in Israël?
Hassan: 'Natuurlijk, wij laten de politiek niet tussen onze vriendschap komen. Kijk, ik vind Israël niet goed, maar dat betekent niet dat ik alle Israëliërs zomaar op één hoop gooi. Dat zou hetzelfde zijn als zeggen dat alle moslims terroristen zijn.'Walter: 'We willen juist tonen dat je het niet over alles eens hoeft te zijn om goede vrienden te kunnen zijn.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten