Zoals gebruikelijk de laatste jaren, ook in 2017 weer in de maanden vooraf-gaand aan 5 December -voorheen 'het Heerlijk Avondje'- weer veel discussie en bull-shitterij. Ik besteed daar af en toe aandacht aan omdat ik denk dat het staat voor dieperliggende problemen in ons land, en niet alleen daar, maar word -vooral van de manier waarop- er af en toe wel moe en moedeloos van...Hopelijk wordt het snel -in ieder geval weer voor ruim een half jaar- rustig op dit front. Maar het wordt ook wel steeds duidelijker dat er ook op dit front scheuren ontstaan in de Nederlandse Samenleving. De verschillen in benadering tussen de (groot-)stedelijke gebieden en de delen van 'de Provincie' die nog overwegend 'wit' zijn, nemen toe. Hierover hieronder eerst een artikel uit 'de Groene Amsterdammer.
Vorig weekend luisterde ik naar Lang de Lijn, en hoorde dat Hakim Ziyech door het eigen publiek in de Arena uitgefloten werd. Ik ben me ervan bewust dat deze fijnbesnaarde technicus bepaald geen lachebekje is, en soms nog beroerder is geportretteerd door (sommige) media, maar ik meende me toch te herinneren dat sinds zijn entree bij Ajax, die club een andere was geworden dankzij hem, met als gevolg o.a. een EuropaCup Finale, en veel mooier voetbal. Nou vorige week dus even niet...dat wil zeggen 'in de eerste helft'. Achteraf werd het feit natuurlijk -natuurlijk?- opgehaald voor de microfoon; je weet tenslotte maar nooit...een relletje is nooit weg... Ziyech zei er een en ander over, maar volgens mij hield hij het nogal netjes. Het zette me -in het kader van de apotheose van het jaarlijkse 'Zwarte Pieten debat' wel aan het denken; is die Ziyech geen heerlijke 'Zwarte Piet'? Dankbare figuur om eens even lekker tegenaan te zeiken... Daarom hieronder ook e.e.a. daarover. Ik ben natuurlijk altijd benieuwd naar hoe anderen erover denken, dus: reageren? Graag!
Tenslotte ook nog een leuk stukje over 'Kapoentje' als begrip in de Nederlandse taal; wat lichtere materie! Of toch niet? Lees de Taalcolumn van NRC!
AART DEKKER
Bovenstaande is althans het beeld dat je krijgt van de berichten op sociale media en in De Telegraaf, waar een Friese heldin op het schild werd geheven rond de ‘Slag om Dokkum’. De onderneemster had daags voor de intocht opgeroepen om de activisten van Kick Out Zwarte Piet voortijdig een halt toe te roepen, een oproep die ze overigens snel weer introk nadat het Openbaar Ministerie haar beschuldigde van opruiing. Vervolgens kreeg ze een mooie plek op de voorpagina, in een gewoon artikel verderop en in een analyse. Ze mocht ook nog even haar verhaal doen bij Pauw, waar ze vooral bijval in plaats van kritische vragen kreeg. Volgens De Telegraaf gaapt er een ‘reusachtige kloof’ tussen de provincie en delen van de Randstad. ‘Thema’s als genderneutrale toiletten, “diversiteit”, en vooral het debat over Zwarte Piet worden door een kleine culturele elite in met name Amsterdam aan de rest van Nederland opgedrongen.’
Alsof de nuchtere Fries die een snelweg blokkeert meer Nederlander is dan de activist van Kick Out Zwarte Piet
Dat in de grote steden meer mensen het problematische rond deze zaken
inzien, is voor niemand een verrassing. Het is dan ook geen toeval dat
Sinterklaas in bijvoorbeeld Rotterdam en Amsterdam het afgelopen weekend
werd vergezeld door Roetveegpieten in plaats van Zwarte Pieten. Een
mooi begin. Maar laat er nou in die steden (helaas) ook geen consensus
bestaan over dit onderwerp, net zoals niet alle Friezen woedend bussen
met actievoerders willen tegenhouden op een snelweg – en daarmee een
belangrijk recht in een democratie schenden.Het is dan ook opvallend dat het al dan niet wijzigen van Pieten, die overigens niemand wil afschaffen of verbieden, wordt teruggebracht naar een conflict tussen de Randstad en de provincie. Was het maar zo simpel. Juist door te wijzen op de verschillen tussen stad en platteland, zoals gedaan door het Fries ‘volksverzet’ en de stukken in onder meer De Telegraaf, wordt een culturele kloof gecreëerd. Alsof de nuchtere Fries die een snelweg blokkeert meer Nederlander is dan de activisten van Kick Out Zwarte Piet. En alsof ze zich in de rest van het land de les door ‘ons’ laten lezen. Dat is onderschatting van de provincie en overschatting van de Randstad.
Wat er gebeurt is het uitlokken van een cultural war, een term die James Davison Hunter in 1991 in zijn boek Culture Wars: The Struggle to Define America introduceerde als verwijzingen naar de schier onoverbrugbare kloof in de Verenigde Staten tussen conservatieven en progressieven op fundamentele thema’s als ras, seksualiteit, abortus, de doodstraf, secularisatie, geslachtspolitiek en buitenlandbeleid. En dat is kwalijk, want het leidt de aandacht af van het echte probleem. Dus laten we alsjeblieft ophouden met dat rare ‘Randstad versus de provincie’ frame. Want zoals wij inmiddels door het hele land, en niet alleen in de Grachtengordel, hebben geconcludeerd: Zwarte Piet is racisme. En dáár moeten we iets aan doen.
***
Ajax-coach Marcel Keizer voelde zich geroepen -en ik denk terecht en met de juiste argumenten- expliciet achter zijn spelmaker op te stellen. Dat is o.a. te lezen/zien in deze clip van Fox 'http://www.soccernews.nl/news/414718/keizer-reageert-op-situatie-uitgefloten-ziyech' ik heb geen idee om welke aantallen respondenten het gaat, maar een bijgaande polletje geeft aan dat 56% het eens was met de reactie van Ziyech zelf waar het gefluit van (een deel van) de Ajax-aanhang betreft.
Het volgende bericht nam ik over van 'Voetbalzone.nl'
Onbegrip over fluitconcerten richting Ziyech: ‘Supporters zijn losers’
Maandag, 27 november 2017 om 07:51
Hugo Borst is een groot bewonderaar van Hakim Ziyech en kon zondagmiddag dan ook zijn oren niet geloven. De middenvelder leed in de eerste helft van de thuiswedstrijd van Ajax
tegen Roda JC Kerkrade (5-1) veel balverlies en dat ging gepaard met
fluitconcerten van een deel van het thuispubliek. Na afloop wilde Ziyech
er niet al te veel over kwijt. "Dat mag je geen supporters noemen.
Supporters steunen hun club." In de optiek van Borst is Ziyech 'de enige moderne Ajacied die in de buurt komt van de mannen die verantwoordelijk waren voor de succesjaren 1971, 1972, 1973 en 1995'. Hij begrijpt dat de trots van de Marokkaans international is gekrenkt. "Hij denkt: ik scoor, ik geef assists, tover op de vierkante meter - niemand anders kan dat zoals ik. Dan mag het toch weleens een helftje misgaan", zo beeldt Borst de gedachten van Ziyech in.
Borst stelt dat profvoetballers vinden dat ze door het eigen publiek niet mogen worden uitgefloten. "Tja, ik vrees dat dat een misverstand is. Supporters zijn losers, trouwe losers. Ze hebben geen enkele invloed. Welke spelers er komen of gaan, ze hebben er geen stem in." Dat supporters moeten 'dokken' voor een prijzige seizoenkaart, te duur bier en veel te dure shirtjes, geeft supporters altijd het grondrecht om te fluiten en spelers uit te joelen, zo schrijft Borst in zijn column in het Algemeen Dagblad.
"Bij elke club worden de slechtste spelers uitgefloten, behalve bij Ajax. Daar doen ze datr met de allerbeste speler. Volgend jaar om deze tijd spreken die supporters met heimwee over de vertrokken Ziyech. Dat ze hem ooit uitgefloten hebben weten ze niet meer." Geen enkele speler in de Eredivisie kwam dit seizoen tot meer assists (8), gecreëerde kansen (55) en schoten (64) dan de Marokkaans international.
Lees meer op www.voetbalzone.nl
***
De betreffende column van Hugo Borst in het AD:
 |
| Afbeelding en Column overgenomen van de krant met mijn initialen: © AD |
Bij Ajax wordt de beste uitgefloten
AD-columnist Hugo Borst begrijpt het gejoel van Ajax-fans niet. 'De
enige moderne Ajacied die in de buurt komt van de mannen die
verantwoordelijk waren voor de succesjaren 1971, 1972, 1973 en 1995 is
Hakim Ziyech.'
***
Dan ook nog iets luchtigers -alhoewel...er natuurlijk steeds weer opnieuw naar 'oude tradities' wordt verwezen -te pas en vooral te onpas- al heeft het onderstaande daar -want taal, en dus komend uit een verleden- toch wel weer wat mee te maken...
'Kapoentje'...
Zonnekoekjes en poppennonnetjes
Ewoud Sanders
In een zonnige, Rotterdamse tuin zei iemand laatst tegen me: „Er zit een kapoentje in je nek.” Ik moest even nadenken, maar toen wist ik het weer: in Rotterdam wordt een lieveheersbeestje een kapoentje genoemd.
Dit kleine voorval leidde tot de vraag wat Sinterklaas met lieveheersbeestjes te maken heeft. We zingen immers: „Sinterklaas kapoentje, gooi wat in mijn schoentje.”
De Dikke Van Dale bleek geen uitkomst te bieden. Volgens dit woordenboek heeft kapoentje twee betekenissen: het is een ‘niet algemene’ aanduiding voor lieveheersbeestje en zou een ‘vleinaam voor St.-Nicolaas’ zijn. Bij de tweede betekenis wordt het bovenstaande liedje aangehaald.
De woordcombinatie Sinterklaas kapoentje is in het midden van de negentiende eeuw voor het eerst opgetekend. De schoolmeester J.H. van Dale, de latere woordenboekmaker, meldde in 1851 in het tijdschrift De Navorschser dat hij in zijn jeugd in Sluis dit liedje zong: „Sint Niklaas, kapoentje/ Leg wat in mijn schoentje,/ Al wat er niet inne kan,/ Leg dat dan maar achteran.”
Het woord kapoen bestond toen al heel lang. Het stamt uit de dertiende eeuw en betekende oorspronkelijk ‘gecastreerde haan’. Vervolgens werd kapoen als scheldwoord voor ‘Jood’ gebruikt (kennelijk legde men een verband tussen castratie en besnijdenis) en daarna voor ‘deugniet’ of ‘kwajongen’.
Maar hoe zijn Sinterklaas en de kapoen bij elkaar gekomen? De eerste theorie is het eenvoudigst: omdat kapoentje op schoentje rijmt. Ter vergelijking: halverwege de negentiende eeuw kwamen bonbon en regenton rijmend samen in deze regels, die ook niet echt hout snijden: „Sint Niklaasje du bonbon/ gooi wat in de regenton.”
Volgens een andere theorie verwijst kapoentje naar de celibataire levensstijl van Sint-Nicolaas. „Sinterklaas was bisschop en het feit dat hij (mogelijk) celibatair leefde, zou in verband gebracht kunnen zijn met castratie en dus met kapoen”, aldus het Genootschap Onze Taal. Mooi, dat ‘mogelijk’ tussen haakjes: het genootschap sluit niet uit dat de Spaanse kindervriend, net als sommige pausen, kuisheid vooral aan anderen oplegde.
De theorie die het vaakst wordt genoemd is dat de combinatie Sinterklaas kapoentje is geïnspireerd door Klaas Kapoen. Dit personage vinden we aan het begin van de negentiende eeuw terug op verschillende zogenoemde centsprenten, platen met stripachtige tekeningetjes met bijschriften. Op een centsprent van omstreeks 1833 wordt het leven van Klaas Kapoen verteld: wilde in de wieg al niet deugen, wordt soldaat, deserteert, wordt bendelid, pleegt een moord en eindigt onder de guillotine.
Als de woordcombinatie Sinterklaas kapoentje inderdaad door de deugniet-boef Klaas Kapoen is geïnspireerd, lijkt het mij sterk dat je kapoentje als een ‘vleinaam’ voor Sint-Nicolaas moet opvatten, zoals Van Dale wil. Kapoentje lijkt me dan eerder een (mogelijk seksueel getinte) spotnaam. Waarom het lieveheersbeestje kapoentje wordt genoemd is niet bekend.
In de tuin in Rotterdam wist iemand te vertellen dat er voor dit kevertje in Nederland tientallen dialectbenamingen bestaan. Dat bleek te kloppen. Boterbeestje, hemellammetje, jezusjesbeestje, kezenmolletje, koffiekuikentje, liefhennetje, onzelievevrouwpulletje, liefvrouwemuisje, lieveheerspaardje, lievelammetje, mariabeestje, oliebeestje, pim-pam-poentje, pimpernelletje, poppennonnetje, stippelbeestje, zonnekoekje: ik ken in Nederland geen ander diertje dat zo veel poëtische namen heeft.
schrijft elke week over taal. Twitter: @ewoudsanders
Zo, de laatste jaren was alles wat met de viering van Sinterklaas te maken had -of het nu het Zwarte-Pieten-debat, of het daadwerkelijk voorbereiden en vieren van het feest zelf betrof- vaker een kwelling dan een groot plezier. Mijn leven is veranderd; daar heb ik dus geen last meer van. Dit was het wat mij betreft -aangenomen dat er zich geen extreme nieuwe ontwikkelingen meer zullen voordoen- wel voor Sinterklaas 2017...of ik met nog ergens een kind zien dat wel een presentje kan gebruiken. Hopelijk niet tot volgend jaar, wat debat e.d. betreft, maar ik ben bang dat we nog vele jaren 'zoet' gehouden zullen worden met dat 'debat, dat geen debat is' omdat het (vooral door Dom, Rechts en Extreem-Rechts) gekaapt is en een non-debat is geworden en een mooi platform om misnoegen en eigen zieligheid uit te leven... En dan moeten discussies over de onderliggende grote thema's eigenlijk nog goed beginnen... Pffffffff....nu al moe van..!
AART DEKKER
***
Zo, de laatste jaren was alles wat met de viering van Sinterklaas te maken had -of het nu het Zwarte-Pieten-debat, of het daadwerkelijk voorbereiden en vieren van het feest zelf betrof- vaker een kwelling dan een groot plezier. Mijn leven is veranderd; daar heb ik dus geen last meer van. Dit was het wat mij betreft -aangenomen dat er zich geen extreme nieuwe ontwikkelingen meer zullen voordoen- wel voor Sinterklaas 2017...of ik met nog ergens een kind zien dat wel een presentje kan gebruiken. Hopelijk niet tot volgend jaar, wat debat e.d. betreft, maar ik ben bang dat we nog vele jaren 'zoet' gehouden zullen worden met dat 'debat, dat geen debat is' omdat het (vooral door Dom, Rechts en Extreem-Rechts) gekaapt is en een non-debat is geworden en een mooi platform om misnoegen en eigen zieligheid uit te leven... En dan moeten discussies over de onderliggende grote thema's eigenlijk nog goed beginnen... Pffffffff....nu al moe van..!
AART DEKKER
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten